مانع بزرگى بر سر راه پيامبر خدا (ص) در راستاى اهداف الهى‌اش به شمار مى‌رفت.

موقعيت سياسى مسلمانان پيش از نبرد بدر

رسول خدا (ص) پس از هجرت به مدينه، موفقيتهاى سياسى زيادى به دست آورده بود. با آمدن ايشان جنگهاى خانمان سوز ساكنان مدينه پايان يافت. دولت كوچك اسلامى تشكيل شد. مسلمانان پايگاهى مناسب و جايگاه به نسبت امنى يافتند و از آزادى سياسى و مذهبى بهره‌مند شدند. با بسته‌شدن پيمان ميان مسلمانان و يهوديان، آرامشى نسبى بر مدينه حكمفرما بود، ليكن اين وضعيت را نمى‌شد پايدار تلقى كرد، زيرا هنوز مسلمانان با دشمنانشان وارد نبرد سنگين نظامى نشده بودند تا معلوم شود كه آنان ماندنى هستند يا آنكه به دست رقيبان زورمند از پاى در خواهند آمد.

الف- وضعيت بد اقتصادى:

وضع اقتصادى مسلمانان در آغاز هجرت به مدينه بسيار بد بود. انصار زراعت پيشه بودند و درآمد آنهابه اندازه‌اى نبود كه بتواند زندگى خودشان و مهاجران را اداره كند، هر چند ايثارگرانه امكانات زندگى را با برادران دينى خود تقسيم مى‌كردند. مهاجران هيچ گونه امكاناتى با خود همراه نياورده بودند و از آنجا كه در مكه به كار تجارت و يا كارگرى مشغول بودند، بسيار احتمال مى‌رود كه با كار زراعت آشنايى هم نداشتند و اگر هم مى‌داشتند آب و زمين به اندازه كافى وجود نداشت تا مخارج زندگى‌شان را تأمين كنند.

اين امر هم مهاجران و هم انصار را رنج مى‌داد؛ مهاجران را از آن جهت كه خود را بارى بر دوش انصار احساس مى‌كردند و انصار را از آن جهت كه نمى‌توانستند چنان كه بايد از ميهمانان خود پذيرايى كنند. مهاجران از خود خانه و كاشانه‌اى نداشتند و بطور عادى براى آنان كه در مكه صاحب مسكن بودند، تحمل اين وضع بس دشوار بود.

ب- مطرح نبودن به عنوان يك قدرت نظامى:

مسلمانان تا قبل از جنگ بدر آوازه نظامى نداشتند ونيروى رزمى‌شان قدرتى تعيين‌