جالب است بدانيم كه رسول خدا (ص) با وجود دورى مسافت ميان مكه و مدينه به خنثى سازى فعاليتهاى او پرداخت و به حسان بن ثابت دستور داد تا در هجاى قبيله‌اى كه كعب را پناه داده، شعرى بسرايد. حسان چنين كرد و رسول خدا (ص) آن را به مكه فرستاد. اين كار چنان مؤثر واقع شد كه قريش كعب را از خود راندند و او بدون هيچ نتيجه‌گيرى به مدينه بازگشت. [1]

وقتى كعب به مدينه آمد، رسول خدا (ص) از مسلمانان خواست تا شرّ وى را كم كنند. چند تن از مسلمانان داوطلب شده با نقشه‌اى ماهرانه او را از پاى درآوردند. در اين زمان، موقعيت مسلمانان چنان خوب بود كه طرفداران و خويشاوندان كعب هيچ گونه حركتى نكردند؛ شايد به اين علت كه رسول خدا (ص) آنان را تهديد كرد و به مسلمانان دستور داد هر يك از سران يهود را كه يافتند به قتل رسانند. [2]

پس از قتل كعب، سران يهود نزد پيامبر (ص) آمده، ابراز نگرانى كردند. حضرتش ضمن برشمردن جنايتهاى كعب خطاب به آنان فرمود: هر كس از شما چنان كند، جزايش شمشير است. آن گاه وادارشان كرد، شرايط سختى را بپذيرند و يهود از آن پس خوار و زبون شد. [3]

از ديگر افرادى كه عليه اسلام، بويژه پس از پيروزى مسلمانان در بدر شايعه پراكنى و بدگويى مى‌كرد، «ابوعفك» بود. يكى از مسلمانان كه ناپاكى وى را ديد، قتلش را بر خود واجب كرد و او را از پاى درآورد. [4]

ب- برخورد با قبيله‌هاى مشرك اطراف مدينه‌

بخشى ديگراز پيروزيهايى كه نصيب مسلمانان شد، در برخورد با قبيله‌هاى اطراف مدينه بود. دو غزوه غطفان و بنى‌سليم در اين راستا صورت‌گرفت و مسلمانان در هردو پيروزشدند.

1- غزوه بنى غطفان:

دو قبيله «سعلبه» و «محارب» بدون هيچ دليلى قصد داشتند، مدينه را مورد هجوم و دستبرد قرار دهند. رسول خدا (ص) خبردار شد و زودتر بر

[1] مغازِی، مترجم، ج 1، ص 136 ـ 137.

[2] همان، ص 139.

[3] همان، ص 140.

[4] همان، ص 126.