و هر كس از قريش در رفتن به مصر و شام از مدينه عبور كند، جان و مالش در امان باشد.

2- هركس از قريش بدون اذن ولى خودبه حكومت‌اسلامى پناهنده شود، بايد بازگردانده شود و هر كس از همراهان محمد (ص) نزد قريش برود، ملزم به بازگرداندن او نباشند.

3- دوطرف تعهد كردند كه ميان آنها مكر و خيانت نباشد و سرقت و غارتى انجام ندهند.

4- هر كس بخواهد اسلام بياورد يا با حكومت اسلامى همپيمان شود، آزاد باشد و هر كس هم كه بخواهد مى‌تواند به آيين قريش درآيد يا با آنها همپيمان شود.

5- پيامبر (ص) امسال را برگردد و سال آينده با يارانش به مكه بيايد، ولى تنها سه ورز در مكه اقامت كند و هيچ اسلحه‌اى جز سلاح يك مسافر با خود حمل نكنند. [1]

قريش از بستن اين پيمان خرسند بود، اما عده‌اى از مسلمانان از برخى مفاد صلحنامه ناراضى بودند؛ شايد فكر مى‌كردند كه به ضرر مسلمانان است. اما چنان كه خواهيم ديد هيچ يك از مفاد اين پيمان به ضرر مسلمانان نبود. تنها مسأله‌اى كه به نفع قريش بود، چشم پوشى رسول خدا (ص) در آن سال از زيارت كعبه بود، چون آنها مى‌پنداشتند كه غرورشان حفظ شده است. مسلمانانى هم كه اين پيمان را به ضرر خود مى‌دانستند، بينش سياسى نداشتند و با معيارهاى فردى آن را ارزيابى مى‌كردند.

نتايج صلح‌

صلح حديبيه براى حكومت اسلامى نتايج بسيار سودمند و درخشانى داشت كه به مواردى از آن اشاره مى‌كنيم.

الف- نمايش قدرت نظامى حكومت اسلامى‌

هنگامى كه رسول خدا (ص) راهى مكه بود از هر كدام از قبيله‌هاى ساكن در مسير مى‌خواست كه همراه وى حركت كنند، ولى آنان از بيم آنكه مبادا ميان مسلمانان و قريش درگيرى روى دهد، به بهانه‌هاى گوناگون از همراهى آن حضرت خوددارى ورزيدند.

[1] سِیره ابن هشام، ج 3، ص 332؛ تارِیخ پِیامبر اسلام، ص 467.