و دبابه كه حكم توپخانه و تانك امروزى را داشت، ميسر نبود و مسلمانان چيزى از اين ابزار و آلات ندشتند و تنها در صورتى مى‌توانستند با دشمن درگير شوند كه از دژها خارج گردند و گرنه كار تنها به تيراندازى طرفين خلاصه مى‌شد. با اين حال، مسلمانان با شيوه‌هاى گوناگون اين مشكل را حل كردند.

الف- تصرف واستفاده از غنيمتهاى جنگى‌

سپاه اسلام در يك مرحله از عمليات با اطلاعاتى كه از طريق يكى از افراد دشمن به دست آوردند، يكى از قلعه‌ها را گشودند و تمام ابزار و آلات جنگى آن را به غنيمت گرفتند كه از آن جمله چند منجنيق بود. رسول خدا (ص) دستور داد تا منجنيقها را مرمت كرده و براى گشودن ديگر قلعه‌ها به كار گرفتند. [1]

ب- نفوذ به درون دژها

شيوه جنگى يهوديان اين بود كه از قلعه‌ها بيرون مى‌آمدند و با مسلمانان نبرد مى‌كردند. وقتى هم كار بر آنها دشوار مى‌شد به دژها پناه برده، درها را مى‌بستند.

بنابراين، يكى از راههاى ورود به دژها اين بود كه وقتى يهوديان مى‌گريختند به آنها مهلت بستن دروازه دژ را ندهند و خود همراهشان وارد شوند. هنگام جنگ عليه يكى از دژها، مسلمانان اين تاكتيك را به كار گرفتند. پس از چند روز نبرد كه طرفين بشدت خسته شده بودند و مسلمانان بويژه از كمبود آذوقه رنج مى‌بردند، سپاه اسلام در وقت فرار يهوديان به درون دژ، فرصت بستن‌درب رابه آنان نداده، همراهشان به درون دژ رفتند و آن را گشودند. [2]

ج- بستن چشمه‌هاى آب‌

يكى ديگر از دژها به وسيله مسلمانان محاصره شد، اما به دليل استوارى آن كار پيش نمى‌رفت. در اين وقت يكى از يهوديان آمد و گزارش داد كه گشودن اين دژ ممكن نيست‌

[1] مغازِی، مترجم، ج 2، ص 493.

[2] همان، ص 502 ـ 507.