نام کتاب : آشنایی با تاریخ اسلام و ایران نویسنده : برهانیان، عبدالحسین جلد : 1 صفحه : 106
بر جاى مانده از دوره اسلامى بيانگر اين واقعيت است.
كاشى كارى
چنان كه اشاره شد، ايرانيان در امور هنرى از ذوق و قريحه
مثال زدنى بهرهمند بودند. اين ذوق هنرى در تزئينات مختلف معمارى به خصوص كاشى كارى
جلوهگر شده است هنرمندان ايرانى ابداعات فراوانى در نحوه پوشانيدن سطوح با كاشى از
خود نشان دادهاند.
پروفسور ارنست كونل در اين زمينه مىنويسد:
كاملًا قطعى است كه ايران موطن اصلى اين صنعت جديد (كاشى
كارى) بوده [است]. [1]
به نظر مىرسد اوج هنر كاشى كارى در ايران در عصر تيموريان
نمود و بروز يافته است.
در اين دوره با وجود غارت و مردم كشى تيمور، به واسطه
جانشينان هنردوست وى هنر و هنرمندان رشد و نمو يافتند. بناهايى مانند مقبره امير تيمور
و گورستان شاه زنده در سمرقند و مسجد گوهرشاد در كنار آرامگاه امام رضا (ع) نمونه بارزى
از آثار هنرى است كه گوياى هنر كاشيكاران ايرانى مىباشند.
گچ برى
به استناد آثار بر جاى مانده از ايران باستان، ايرانيان
در هنر گچ برى مهارت بسيار داشتهاند [2].
زينت كارى با گچ يا گچ برى از اواخر سده پنجم هجرى رونق
بسيار يافت؛ به طورى كه معماران ايرانى همان نقشهاى حاصل از آجركارى را با گچ بريهاى
زيبا مزيّن مىساختند.
ارنست كونل چنين مىنگارد:
هنرمندان و صنعتگران ايرانى قرنهاى دهم تا دوازدهم م.
استادى و توانايى خود را در گچ برى به حدى رساندهاند كه در آرايش دادن عمارتها و كاخها
و حتى منازل شخصى به كار بردهاند. در رنگآميزى نيز آنها به حدى مهارت به خرج دادهاند
كه گچ برى آنها شبيه لوحههاى نقاشى و ميناكارى كتابهاى خطى آن زمان گرديده است. [3]
[2] . از آثارى كه كارشناسان آلمانى در ويرانههاى تيسفون
به دست آوردند، چنين بر مىآيد كه ايرانيان در به كار بردن گچبراى تزئين بناهاى خود
اطلاع كاملى داشتهاند