سفالگرى‌

هنر معماران و صنعتگران ايرانى به گچ برى، كاشيكارى و ... منحصر نبود. ساختن ظروف سفالين زيبا بخش مهمى از هنر ايران اسلامى را شامل مى‌شد. سفالگرى از كهن‌ترين زمان در ايران شناخته شده بود و ساكنان ايران زمين از دوره‌هاى پيش از تاريخ در فن سفال سازى مهارت بسيارى داشته‌اند. در عهد ساسانيان اين صنعت ترقى فوق العاده‌اى نمود و نمونه‌هاى زيبايى از ظروف سفالين از آن دوران در موزه‌ها ديده مى‌شود. [1]

استاد مطهرى مى‌نويسد:

صنعت سفالينه سازى در دوران هخامنشيان بسيار پيشرفته بود و در سلطنت ساسانيان ادامه يافت و بعد از غلبه اعراب (مسلمانان) تكميل گرديد. [2]

در ايران دوره اسلامى اين صنعت رواج مجدّدى يافت و به تدريج بر تكامل آن افزوده گشت. سفالگرى در زمان صفويان از نظر روش فنى تزئين چند رنگى به اوج خود رسيد كه كاسه‌ها و كوزه‌ها و گلدانهاى مزين به آب طلا و رنگهاى ديگر و يا داراى پوششى از لعاب سياه و فيروزه‌اى و آبى كم رنگ از آن جمله‌اند. [3]

كشورهاى اسلامى در زمينه هنر خصوصاً در رشته هنر سفال سازى تحت تأثير ايران بودند فقط گاهى از حيث نقش اختلاف كوچكى با ظروف ايران پيدا مى‌كردند. مثلًا ظروف سفالينى كه در اين تاريخ در قاهره ساخته شده بيشتر نقش انسان و حيوانات را نشان مى‌دهد ... در حالى كه كوزه گران ايرانى به نقش عقاب و اسب سوار علاقه زيادترى نشان مى‌دهند ... نفوذ هنر (كاشى) ايرانى تا نقاط بسيار دور همچون شمال آفريقا و اسپانيا مشهود گرديده است. [4]

مساجد جلوه هنرهاى ايرانيان‌

اهميّت نماز در اسلام و برپايى آن به صورت جماعت باعث ساخت مساجد فراوانى گرديد و به تبع افزايش تعداد مساجد، اشكال معمارى نيز رو به گسترش نهاد. حقيقت آن است كه بناى‌

[1] . علينقى وزيرى، تاريخ عمومى هنرهاى مصور، ج 2، ص 243

[2] . مرتضى مطهرى، خدمات متقابل ج 1 و 2، ص 377 به نقل از تاريخ تمدن ويل دورانت ج 10، ص 255

[3] . هورست ولدماجنسن، تاريخ هنر، ص 191

[4] . علينقى وزيرى، همان، ص 246