مسلمان شدن اين عده سبب شد كه خبر اسلام كمابيش به ايران رسيده، اذهان توده جامعه تا حدودى با اين آيين آشنا شود و بدين وسيله مقدمات گرايش ايرانيان به اسلام فراهم گرديد.

ورود همه جانبه و گسترده اسلام به ايران، در عصر خلافت ابوبكر و عمر بود كه مسلمانان در صدد توسعه جغرافياى جهان اسلام برآمدند. ايران و شام، كه نزديك‌ترين كشورها به جزيرةالعرب بودند، بيش ازساير نقاط در كانون توجه مسلمانان قرار گرفتند.

گسترش دين اسلام در اطراف و اكناف شبه جزيره از زمان حيات پيامبر (ص) مطرح بوده است [1]؛ ولى به دلايلى اين برنامه پس از رحلت پيامبر (ص)، به خصوص از زمان خلافت عمر، شكل واقعى به خود گرفت. بخش عمده‌اى از دوران كوتاه خلافت ابوبكر (11- 13 ق.) به حل و فصل مشكلات داخلى گذشت. [2] پايان درگيرى‌هاى داخلى، مسلمانان را براى جهاد و اشاعه اسلام به خارج از شبه جزيره كشاند و آنها را به فكر ستيز با دو امپراتورى قدرتمند ايران و روم انداخت. در اين عصر على رغم فتوحات مسلمانان در سرزمين شامات، در حوزه ايران پيشرفت چندانى نصيب لشكر اسلام نشد و مسلمانان به همان فتوحات سرحدى بسنده كردند.

با به قدرت رسيدن عمر (13 ق.) فتوحات وارد مرحله‌اى نو گشت. عمر پس از استقرار و تثبيت امور خلافت با مطيع ساختن قبايل عرب يك دولت دينى متمركز و نيرومند ايجاد كرد.

خليفه دوم در همان ابتداى امر مردم را طى خطبه‌اى به جهاد فرا خواند و گفت: «اى مسلمانان خداى تعالى پيغمبر (ص) را وعده داده است كه شرق و غرب جهان، امت او را شود ... خداى تعالى وعده خود خلاف نكند.» [3]

در هر صورت، در سال 13 هجرى مسلمانان با يك لشكر انبوه و قدرتمند از دو جبهه به بلاد مشركين حمله‌ور گرديدند. لشكريان اسلام از سويى رو به مرزهاى امپراتورى روم نهادند و از سوى ديگر مرزهاى ايران زمين را در پيش گرفتند. [4]

[1] . برخى از نويسندگان بسترهاى فتوحات را به زمانى دورتر مى‌رسانند. ر. ك: ابن طقطقى، الفخرى، ترجمه محمدوحيد گلپايگانى، ص 104

[2] . هندوشاه بن سنجر بن عبداللّه صاحبى نخجوانى، تجارت السلف، ص 17

[3] . حمداللّٰه مستوفى قزوينى، تاريخ گزيده، ص 174

[4] . ابوحنيفه احمد بن داود دينورى، اخبار الطوال، ترجمه محمود مهدوى دامغانى، ص 144