يافتند.

با فتح حيره، مسلمانان با يك سازماندهى نظامى، نيروى فراوانى را در منطقه گرد آوردند و زمينه براى تصرف كامل بين النهرين به دست مسلمانان هموار گرديد. دولت ساسانى هم كه تا اين زمان تهاجم مسلمانان را خطر جدى براى امپراتورى تلقى نمى‌كرد، با كاميابيهاى متناوب سپاهيان اسلام، به شدت هراسناك گرديد و سپاهى عظيم به فرماندهى رستم فرخزاد، سپهسالار خراسان، در برابر اعراب مسلمان آرايش داد.

در سال چهاردهم هجرى سپاه بزرگ ايران در قادسيه مقابل قشون اسلام شكستى سخت متحمل شد و غنيمت هنگفتى به دست مسلمانان افتاد كه در آن ميان درفش كاويان [1] نيز بود. [2]

با پيروزى مسلمانان در نبرد قادسيه، شهرها و مناطق مرزى يكى پس از ديگرى در مدت كوتاهى به تسخير لشكريان اسلام درآمد و بدين ترتيب بخش عظيمى از سرزمين عراق جزء قلمرو مسلمين گرديد. مسلمانان به دنبال سپاه ايران خود را به مدائن رساندند و به مدتى طولانى اين شهر را در محاصره خويش گرفتند. ديگر براى امپراتورى ساسانى مقدور نبود لشكرى در برابر حمله مسلمانان فراهم نمايد و تلاشهاى يزدگرد سوم، آخرين پادشاه ساسانى نيز سودى نداشت. مردم، كه از اوضاع سخت و نابسامان محاصره به تنگ آمده بودند، به مصالحه با لشكر اسلام تن دادند. در نتيجه، مدائن پايتخت زمستانى ساسانيان سقوط كرد و با اين واقعه كوس انقراض امپراتورى ساسانى در سراسر ايران طنين‌انداز گشت. بايستى توجه داشت سقوط مدائن به عنوان پايتخت حكومت چقدر در تزلزل روحيه نظاميان و مدافعان تأثير منفى داشته است. اعراب مسلمان در تيسفون غنايم بسيار دست آوردند. [3]

مسلمانان در تيسفون [4] با مقاومت چندانى روبه‌رو نشدند؛ چرا كه عمده سكنه شهر از جمله يزدگرد و خانواده‌اش قبل از ورود اعراب شهر را ترك كرده بودند.

[1] . درفش معروف ايران از عهد قديم تا پايان ساسانيان نمودار شوكت و قدرت سپاه ايران بوده است و آن را به كاوه آهنگر نسبت داده‌اند. ر. ك: كريستن سن، پيشين، ص 652-655

[2] . ابوعلى مسكويه رازى، پيشين، ص 212؛ كريستن سن، پيشين، ص 652؛ نفيسى، پيشين، ص 93

[3] . در اين زمينه ر. ك: محمدجواد مشكور، تاريخ سياسى ساسانيان، بخش دوم، ص 1349؛ محمد بن جرير طبرى، تاريخ طبرى، ترجمه ابوالقاسم پاينده، ج 5، ص 1822

[4] . اعراب تيسفون را «مدائن» مى‌خواندند