مشهورترين طبيبى كه نامش بر پهنه علم پزشكى مى‌درخشد، حكيم نامى ابن‌سيناست.

آثار طبى ابن سينا راهگشاى بسيارى از بن بستهاى پزشكى محسوب مى‌گردد. ابن سينا كتابى در طب به نام «قانون» نوشت كه از شاهكارهاى پزشكى دنيا به شمار مى‌آيد. اين كتاب نظريات بسيار مفيدى را در زمينه علم پزشكى عرضه مى‌كند. قانون ابن سينا به زبانهاى لاتينى، فرانسوى، انگليسى، آلمانى، عبرى و ... ترجمه شده [1] و در دانشگاههاى معروف غرب ساليان سال به عنوان مرجع معتبر مطرح بوده است.

محمّد زكرياى رازى از بزرگ‌ترين اساتيد طبّ اسلامى است. كتاب «الحاوى» او دائرة المعارف وسيعى است كه ارزشمندترين اطلاعات پزشكى را ارائه مى‌دهد. [2]

پزشكان پرشمارى در اروپاى مسيحى از افكار رازى تأثير گرفتند او در پزشكى صاحب نوآورى‌هايى در روش و ابداعاتى در تشخيص و درمان بيماريها بود و در داروشناسى و داروسازى نيز كشفهايى داشته است. [3]

كتاب «الجدرى و الحصبه» وى حامل بخشى از مهم‌ترين تحقيقات طبى در تمدن اسلامى و علم پزشكى دنيا به شمار مى‌رود. رازى در اين اثر و ساير تأليفاتش از بيشتر پزشكان متقدم خود بهره گرفته است و در مواقع بسيار نام و آثار آنها را ذكر كرده كه همين امر ارزش آثارش را دو چندان ساخته است. [4]

زكرياى رازى نخستين كسى است كه سرخك را از آبله تشخيص داد و دوختن محل جراحى را با پوست روده گوسفند تجويز نمود و الكل، اختراع خود، را براى گندزدايى زخم‌ها به كار برد. [5]

در اين عصر در نتيجه توجه و احترام فراوان عضد الدوله ديلمى به اطبا و پزشكان و جذب آنها در مركز حكومت خويش (شيراز)، شاهد رونق علم پزشكى هستيم. عضدالدوله ديلمى بيمارستانهاى بزرگى در شيراز و بغداد [6] بنا نهاد.

[1] . ابن ابى صبيعه، عيون الاطباء، ج 1، ص 318

[2] . همان

[3] . قدرت اللّٰه موثقى، «آشنايى با تاريخ پزشكى»، نشريه پزشكى امروز، ش 235، ص 325-332

[4] . القفطى، پيشين، ص 373

[5] . مهدى فرشاد، پيشين، ج 2، ص 680

[6] . عضدالدوله بيمارستان بغداد را با مشورت زكرياى رازى بنا نهاد. اين بيمارستان بزرگ‌ترين بيمارستان شرق اسلامى و در نوع خود بى نظير بود و نزديك به چهار صد سال فعاليت علمى و آموزشى داشته است. ر. ك: سيريل الگود، تاريخ پزشكى ايران، ص 224-249