مسلمانان در نوشتن و نگهدارى قرآن دقت و اهتمامى كردند كه سابقه ندارد. قرآن را روى صفحه‌هاى طلا و نقره و عاج نگاشتند و يا روى پارچه‌هاى حرير و ابريشم آيات قرآن را با آب طلا و نقره نوشتند و ديوار مساجد و كتابخانه‌ها و مجالس عمومى را با آيات قرآن تزيين نمودند و خطوط بسيار زيبا در نوشتن آن به كار بردند [1]

علم قرائت، تفسير، كلام، حديث، رجال، لغت، نحو، صرف، بلاغت، تاريخ و ... جزء نخستين علوم اسلامى است كه در پرتو قرآن و سنّت به وجود آمد.

ادوارد براون (مستشرق انگليسى) از قول پرفسور دخويه مى‌گويد:

جامعه اسلامى به مناسبت قرآن شريف پيشرفت كرد. (او توضيح داده است) كه چگونه اين علوم در اطراف هسته مركزى حكمت الهى تمركز يافت همينكه خارجيان براى قبول اسلام هجوم آوردند، احتياج فورى به صرف و نحو و لغت عرب احساس شد. زيرا كلام اللَّه مجيد به زبان عربى نازل شده بود. براى شرح معانى كلمات نادر و غريب كه در قرآن آمده بود لازم شد اشعار قديم عرب را گرد آورند. و بر همين اساس علم انساب و اطلاع از ايام و اخبار عرب محسوس گرديد و از همين رو چون قرآن براى امور زندگانى نازل شده بود لازم شد از اصحاب و تابعين راجع به اقوال و افعال نبى مكرّم اسلام (ص) در اوضاع و احوال مختلف سؤالات بشود و در نتيجه علم الحديث پديد آمد. براى تحقيق حقيقت اسناد علم به سير اوصاف و احوال اين اشخاص ضرورت پيدا كرد. كه اين امر منجر به مطالعه شرح زندگانى مشاهير رجال و ترتيب وقايع و علم (تاريخ) گرديد. [2]

قرائت‌

در ميان علوم اسلامى نخستين علمى كه تكوين يافت، علم قرائت و پس از آن علم تفسير بود.

علم قرائت مربوط به لفظ قرآن است كه چگونه خوانده شود و علم تفسير مربوط به مفاهيم و معانى كلام اللَّه مجيد مى‌باشد.

پيدايش علم قرائت در زمان رسول اعظم (ص) و همراه نزول قرآن بوده است. در واقع‌

[1] . مرتضى مطهرى، مجموعۀ آثار، ج 14 ص 389 به نقل از تاريخ تمدن اسلام ص 264

[2] . مرتضى مطهرى، پيشين