پايه‌گذار هنر قرائت قرآن خود پيامبر (ص) است. قراء نخستين، صحابه رسول اللَّه (ص) بودند؛ مانند على (ع)، زيد بن ثابت، عبداللَّه بن مسعود و ... [1]

صحابه، قرآن را از پيامبر (ص) مى‌آموختند و تابعين از صحابه معارف قرآن را ياد گرفتند.

در همين وقت بود كه گروهى متخصص قرائت و تعليم صحيح قرآن به وجود آمد و مردم علاقمند، به اين متخصصان روى مى‌آوردند. اين متخصصان كيفيت قرائت خود را از ائمه (ع) و يا از صحابه روايت مى‌كردند. در ابتدا قاريان به طور شفاهى و سينه به سينه فن قرائت را از اساتيد و معلّمان خويش فرا مى‌گرفتند و به شاگردان تعليم مى‌دادند. سپس در اين علم كتابهايى تأليف شد. نخستين كسى كه قرآن را به شكل صحيح جمع‌آورى كرد امام على (ع) بود و اولين كسى كه قرآن را نقطه‌گذارى نمود ابوالأسود دوئلى از اصحاب امام على (ع) بود.

اول كسى كه در مَجازات قرآن تأليف كرد، فراء نحوى معروف بود كه شيعى و ايرانى است و اوّل كسى كه تفسير تأليف كرد سعيد بن جبير بود [2].

پس از تابعين در ميان متخصصين فن قرائت، هفت نفر آنان مشهورتر و معروف‌تر هستند كه به «قراء سبعه» معروفند و عبارتند از: نافع بن عبدالرحمن، عبداللَّه بن كثير، ابوعمرو بن العلاء، عبداللَّه بن عامر، عاصم بن ابى النجود، حمزه بن حبيب و على كسائى. [3]

چهار نفر از اين هفت نفر ايرانى‌اند:

1. عاصم شاگرد امام على «ع» بوده است و در كوفه مى‌زيسته و قرائت او بهترين قرائت است. وفاتش در حدود 130 هجرى واقع شده است.

2. نافع در اصل اصفهانى، اما ساكن مدينه بوده است. قرائت خود را از يزيد بن قيقاع اخذ نموده. او در سال 159- 169 هجرى وفات نمود.

3. ابن كثير از اولاد ايرانيانى است كه انوشيروان آنها را به يمن فرستاد تا حكومت از حبشيان گرفتند و به سيف بن ذى يزن كه به تظلم به دربار انوشيروان آمده بود، سپردند. وفات او به سال 120 هجرى بوده است.

[1] . على اكبر ولايتى، پيشين، ج 2، ص 24

[2] . به نقل از تأسيس الشيعه لعلوم الإسلام، سيد حسن نصر، ص 316

[3] . على اكبر ولايتى، پيشين، ج 2، ص 26