2. فرهنگ انسانى‌

اسلام پيش از هر تمدن يا دين ديگر، احترام به شخص انسان را در اجتماعى مبنى بر مساوات و جوياى بهترين نوع عدالت ممكن و با هدايت شريعتى فراگيرنده همگان، با قاطعيت مسلّم دانسته است. بى‌هيچ شك ارزشهايى كه قرآن ارائه مى‌كند دست نخورده مانده است (ثابت مانده) و امروز نيز در بناى جهانى انسانى‌تر، مؤثر خواهد بود.

«مارسل بوازار»

اگر بگوييم كه بارزترين ويژگى فرهنگ اسلامى انسانى بودن آن است، سخنى به گزاف و دور از واقعيت نگفته‌ايم. در اسلام از سويى به خود انسان به چشم موجودى گرامى، ارزشمند و با فضيلت نگريسته شده است و از سوى ديگر از وى خواسته شده تا رفتارش را با ديگران بر پايه تقوا، فضيلت، مهربانى، گذشت، مساوات و ديگر فضايل اخلاقى پى بريزد.

اين ادعا در متون اسلامى شواهد فراوانى دارد كه در اينجا به شمارى از آنها اشاره مى‌گردد:

1. خداوند آدمى را تكريم كرده و بر بسيارى از آفريدگانش برترى بخشيده است:

(وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى‌ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا.) (اسراء: 70)

به تحقيق ما فرزندان آدم را گرامى داشتيم و مورد لطف و كرامت قرار داديم و در خشكى و دريا براى آنها وسايل حمل و نقل فراهم نموديم و براى آنها روزيهاى حلال و پاكيزه نصيب فرموديم و آنها را بر بسيارى از آفريدگان خويش برترى بخشيديم.

2. انسان به بهترين صورتى آفريده شده است:

(لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ.) (تين: 4)

ما به واقع انسان را با كامل‌ترين تركيب خلق فرموديم.

3. جان آدمى چنان با ارزش است كه اگر كسى يك تن را بى‌جهت بكشد، گويى كه همه انسانها را كشته است، و اگر يك تن را زنده گرداند، گويى همه را زنده كرده است.