دانشمندان و سربازان ايتاليايى و يا از كشورهاى مسيحى، بلكه افراد مسلمان را نيز در كنار خود نگه دارد. پس از وى نيز با وجود مخالفتهاى پاپها اين شرايط ادامه يافت.

به اين ترتيب سيسيل به صورت كانونى درآمد كه زبانهاى زنده علمى يعنى لاتين، نئولاتين- برگرفته شده از لاتين-، يونانى و عربى در آن رواج تام يافت. نخستين اقدام براى ترجمه علوم از زبانى به زبان ديگر در اين جزيره انجام شد و در همين جا بود كه آثار عربى به لاتين ترجمه گرديد. [1]

3. اسپانيا و نقش آن در انتقال علوم اسلامى‌

به عنوان مقدمه لازم است به يك نكته مهم اشاره گردد، و آن اينكه حضور مسلمانان در اندلس و ظهور دانشمندان بزرگ اسلامى در اين سرزمين موجب گرديد تا يك بار ديگر «عصر زرّين» تمدن اسلامى در آنجا تكرار گردد و انتقال علوم اسلامى به غرب راه خود را هموار سازد. اندلس در عصر زرين خود دانشمندان فراوانى را به جهان علوم تقديم كرد. دانشمندانى كه آثارشان چهره علمى آن سرزمين را دگرگون و آوازه تمدن اسلامى را در غرب طنين‌انداز ساخت.

در اينجا، براى نمونه، از چند دانشمند بزرگ كه نسبت به ديگران مرتبه بلندترى داشته‌اند نام مى‌بريم:

- ابوبكر محمد بن يحيى بن صائغ مشهور به ابن باجه (متوفاى 532 ق): انديشه‌هاى فلسفى وى، از مسلمانان بر ابن رشد و از مسيحيان بر آلبرت كبير تأثير گذارده است. او در نجوم، هندسه، موسيقى و ... نيز متبحر بوده است.

- ابن طفيل (متوفاى 581 ق): هرچند كه از وى آثارى در طب باقى مانده، او بيشتر شهرتش را از رساله حىّ بن يقظان- زنده بيدار- دارد كه رساله‌اى است رمان‌وار در فلسفه. اين كتاب حاوى مطالبى چون نظرى بر تاريخ فلسفه اسلامى، شرحى در طبقه‌بندى علوم و بحثى درباره خلق الساعة مى‌باشد.

- ابن رشد يا به قول غربيها اوِروس (520- 595/ 1126- 1198): وى در نزد اقوام لاتين عنوان مفسر بدون رقيب ارسطو و يا به قول دانته «آن‌كه شرح بزرگ را نوشته است» را داراست.

از آثار وى سه تفسير بر آثار ارسطو، دايرة المعارفى پزشكى به نام كتاب الكليات فى الطب، كتاب فى حركة الفلك و شرح مجملى بر المجسطى را مى‌توان نام برد.

[1] . علوم اسلامى و نقش آن در تحولات علمى جهان، ص 491-492