نام کتاب : آشنایی با تاریخ تمدن اسلامی نویسنده : بینش، عبدالحسین جلد : 1 صفحه : 59
3. اصل غير تمثالى بودن: در هنر
اسلامى- به خلاف مسيحيت- تمثال راهى ندارد. هنگامى كه وارد يك معبد هندى يا كليساى
مسيحى مىشويم، شىء مركزى كه توجه ما را به خود جلب مىكند نقاشى، مجسمه يا
تصويرى است كه نماينده مستقيم حضور الهى است. امّا هنگامى كه وارد مسجد مىشويم،
حضور خاصى كه در آن مىيابيم حضور خلأ است؛ يعنى فقدان نقطهاى كه بتوان آن را
مركز حضور الهى دانست، هر چيز اشاره به حضور الهى دارد. همين خصيصه نتايج كاملًا
متفاوتى را در هنر اسلامى، در معمارى و شهرسازى اسلامى و جز آنها به وجود مىآورد.»
در حقيقت آن حضورى از الوهيت كه در ديگر اديان با رسم تصوير نشان داده شده در
معمارى اسلامى از طريق طرحهاى هندسى متقارن بيان شده است.
4. اصل رئاليسم: رئاليسم در
هنر اسلامى به معناى وفادار ماندن به ذات و حقيقت چيزهاست.
در هنر اسلامى تلبيس راه ندارد. اين هنر مىكوشد تا
از فريب بپرهيزد. نمىخواهد چيزى بسازد كه آنچه مىنمايد نباشد. يعنى از سه بعدى
نشان دادن دو بعدى پرهيز مىكند. كاغذ دو بعد دارد و آن را سه بعدى نشان دادن خود
فريبى است و همين اعتقاد موجب پيدايش هنر مينياتور گرديد. [1]
فعاليت:
ديدگاه سه تن از فقيهان را درباره نقاشى در اسلام
انتخاب و با هم مقايسه كنيد.
2. انواع بناهاى اسلامى
بناهاى اسلامى، نظر به كاركردشان، به دو نوع مذهبى و
غير مذهبى قابل تقسيماند.
1- 2. بناهاى مذهبى
1-1-2. مسجد: از
ميان بناهاى مذهبى، مسجد نخستين و اصلىترين بناى اسلامى است و تاريخ بناى آن به
نخستين روزهاى ورود پيامبر (ص) به مدينه منوره بازمىگردد. ايشان در اقامت چند
روزه خود در محل قبا، در آنجا مسجدى بنا كردند و پس از ورود به شهر مدينه نيز بناى
مسجدى را با معمارى بسيار سادهاى برافراشتند.
[1] . ر.
ك. راز و رمز هنر دينى، تنظيم و ويرايش مهدى فيروزان، ص
75-87
نام کتاب : آشنایی با تاریخ تمدن اسلامی نویسنده : بینش، عبدالحسین جلد : 1 صفحه : 59