پيدا شدند كه مشهورترينشان موسى الخوارزمى رياضيدان و منجم مشهور و صاحب كتاب صورة الارض است. از ديگر جغرافى‌نويسان اين دوره مى‌توان از الكِندى صاحب كتاب رسالة فى ربع المسكون و يعقوبى مصنف كتاب البُلدان نام برد. شايان ذكر است كه در اين سده نياز به آشنايى با راهها موجب تأليف رشته كتابهايى با عنوان المسالك والممالك (راهها و كشورها) به وسيله كسانى چون كِنْدى، احمد سرخسى و ابن خردادبه گرديد. [1]

سده چهارم علاوه بر كتابهاى مسالك و ممالك، شاهد تأليف كتابهاى بزرگ جغرافيايى مانند دايرة المعارف بزرگ ابن رسته، سفرنامه ابن فضلان، صور الاقاليم ابوزيد بلخى، احسن التقاسيم فى معرفة الاقاليم مقدسى و حدود العالم، به زبان فارسى، از مؤلفى ناشناخته بوده است. در ميان تأليفهاى جغرافيايى سده پنجم/ يازدهم بايد از سفرنامه ناصرخسرو، المسالك والممالك و مُعْجَم ما استُعْجَم البكرى- قديم‌ترين جغرافى‌دان اندلسى- و نيز نهاية الاماكن و تحقيق ماللهند بيرونى نام برد. اما جغرافى‌دانان سده ششم/ دوازدهم، از مغرب اسلامى و به ويژه اندلس برخاسته‌اند كه از مشهورترين آنان الزهرى غرناطى صاحب كتاب جغرافيا، المازنى صاحب كتاب المُغْرِب عن بعض عجائب المغرب و ابن جبير صاحب رحله ابن جبير مى‌باشند؛ و معروف‌ترين آنان ابوعبدالله ادريسى نويسنده كتابهاى الكتاب الروجارى، نزهة المشتاق فى اختراق الآفاق و روض الانس و نزهة النفس است. وى را به دليل ساختن صورتى از جهان شناخته شده آن روز به صورت يك قرص، مى‌توان برجسته‌ترين نقشه‌نگار جهان اسلام نام نهاد. [2]

مهم‌ترين تأليفهاى جغرافيايى سده هفتم/ سيزدهم معجم البلدان ياقوت حموى، بسط الارض فى طولها والعرض ابن سعيد غرناطى و تقويم البلدان ابوالفداى شامى هستند. برجسته‌ترين شخصيت قرن هشتم/ شانزدهم ابن بطوطه است و پس از اين سده علم جغرافى رو به انحطاط رفت و آثارى مانند وصف افريقيه (قرن دهم/ شانزدهم) حسن بن محمد الوزان الزيات، آيين اكبرى ابوالفضل علامى- كه به اكبرشاه مغول در هند تقديم شد-، مناظر العلوم محمد عاشق و دايرة المعارف جغرافيايى حاجى خليفه را بايد استثنا به شمار آورد.

در دوره تركان عثمانى، به دليل رشد دريانوردى، آثار جغرافيايى چندى پديد آمد كه از آن‌

[1] . علم و تمدن در اسلام، ص 90-92

[2] . همانجا