كسى جز على (ع) برازنده نباشد و به همين مناسبت بارها و بارها، در سفر و حضر، در بين خويشاوند و بيگانه و در جمع انبوه مسلمانان از سرزمين‌هاى مختلف، اين مأموريت خطير الهى را به شايستگى انجام داد و على (ع) را به اين مقام كه جز او هيچ كس ديگرى شايستگى و لياقت آن را نداشت منصوب كرد. آنگاه كه خورشيد عالم تاب نبوّت غروب كرد و ابرهاى غم‌بارِ اين غروب جانگاه، بر آسمان پديدار گشت. على (ع) با دنيايى از غم و اندوه، با كمك فرشتگان الهى بدن مبارك عزيزترين خلق خدا را غسل داد و مراسم تدفين آن حضرت را عهده‌دار شد.

على (ع) در آتش غم فقدان رسول خدا (ص) مى‌سوخت و باخود عالمى داشت.

على (ع) در سوز و گداز بود و چه بسا هنوز دست از مراسم به خاكسپارى نبى اكرم (ص) نكشيده بود كه خبر از سقيفه رسيد. دستهاى سياست و انديشه‌هاى شوم گروهى از انسان‌هاى جاه‌طلب و حق‌نشناس كه به يقين مى‌دانستند اگر جريانات امور به حال خود واگذاشته شود سيلى از مردم بخروشند و براى بيعت با على (ع) و تحقق اهداف رسول خدا (ص) به سوى او روانه شوند. با چنين انديشه‌اى، سد بزرگى در مقابل اين سيل خروشان، بنام سقيفه بنا كردند و براى هميشه در تاريخ لكه ننگى را از خود به يادگار گذاشتند. على (ع) نيز چنين توقعى نداشت كه غير از او در اين امر انتخاب شود، امّا شد آنچه كه نبايد مى‌شد.

برخى از مردم ساده‌انديش و ظاهربين با پيروى از بعضى از بزرگان و سران خود دست بيعت را با كسى غير از على (ع) دادند. اولى دورانش به پايان رسيد، كه در آغاز امر، درخواست استعفا و بركنارى را داشت امّا دومى را پس از خود جانشين كرد. امام (ع) در خطبه شقشقيه درباره اداره امور آنها و اوضاع جامعه در زمان خلافتشان، سخنان ارزنده‌اى دارند. دومى نيز وقتى كه در بستر بيمارى در اثر جراحت ضربه‌هاى شمشير ابو لؤلؤ، خوابيده بود و آثار مرگ را در خود مى‌ديد، دستور داد تا شورايى شش نفره متشكل از:

على (ع)، طلحه، زبير، عثمان، عبدالرحمن بن عوف و سعد بن ابى‌وقاص، براى‌