توصيف از خود چه معنايى دارد؟ آيا چنين كارى سزاوار است يا خير؟ براى روشن شدن مسأله فرازى از سخنان امام خمينى (ره) را يادآور مى‌شويم:

«... امّا اينكه انبياء و ائمه گاهى از خودشان تعريف مى‌كنند، اين چيست؟ مبدأش همان است كه خداى تبارك و تعالى به آدم امر كرد كه بايد آن اسمائى كه خدا به تو تعليم كرده است، بگويى و الّا آدم نمى‌گفت. چون مقام، مقام بزرگى است اين مقام را براى تبعيّت مردم معرفى مى‌كنند. اينكه حضرت امير در بسيارى از جاها از خودش تعريف مى‌كند كه من اعتنايى به دنيا ندارم، مأمور است كه اين را بگويد، هرچند به او سخت مى‌گذرد. مثل طبيبى كه هيچ هواى نفس ندارد لكن اگر طب خودش را نشان ندهد، مردم به مرض مى‌افتند. دو جور تعريف داريم؛ يك وقت آدم تعريف مى‌كند و مى‌خواهد خودش را نشان بدهد، اين ابليس است، امّا يك وقت از خودش تعريف مى‌كند براى اينكه ديگران را هدايت كند، اين نفس رحمان است. رسول خدا (ص) در عين حالى كه برايش مشكل بود حضرت امير را معرفى كند و راه هدايت را به مردم بگويد، براى اين كه مى‌ديد ممكن است اختلاف شود، مع‌ذلك خدا الزامش كرد كه اگر نگويى كارى نكردى. اينكه در لسان ائمه مى‌بينيد گاهى از خودشان تعريف مى‌كنند، اين يك الزامى است كه از طرف غيب بر آنها شده است كه بايد اين كار را بكنند.

البته ما چنين مأموريتى نداريم، لكن اگر بخواهيم بكنيم بايد براى اين باشد كه مردم هدايت شوند. اگر ديديد براى خود است، بدانيد كه دست شيطان در كار است.» [1]

اگر على (ع) در كتاب بزرگ نهج‌البلاغه، جمله‌اى را درباره خود بيان فرموده است به اين معنا نيست كه او يك وصف فردى كرده باشد، بلكه مقصود آن بوده است كه راه كمال را بنماياند و مسير و جهت انسانيت را مشخص نمايد، همان‌گونه كه فرزند برومندش امام حسين (ع) با قيام خونين و حماسه جاودانه تاريخ، نخواسته است كه يك رخداد و حادثه شخصى را بيان كند، بلكه حرّيت و مردانگى و دفاع از عقيده و فرهنگ شهادت و جانبازى در راه خدا و آيين رسول خدا (ص) را به عنوان يك قانون و يكى از بهترين كمالات، در مسير انسانيت، بيان داشته است.

[1] . خلاصه بيانات امام خمينى، مؤسسۀ تنظيم و نشر آثار امام خمينى، ج 2، ص 839. (اين بيانات در تاريخ 65/12/23 به مناسبت ميلاد حضرت على (ع) ايراد شده است.)