رسول خدا (ص) اجازه ميدان به على (ع) نداد. عمرو نيزه خود را در زمين فرو كرد و هر لحظه مبارز مى‌طلبيد، اسلام را به تمسخر مى‌گرفت. على (ع) براى بار دوم و سوم از رسول اكرم (ص) درخواست مبارزه با عمرو را نمود و غير از على (ع) هيچ كس ديگر چنين شهامتى را از خود نشان نداد. رسول خدا (ص) فرمود: على جان او عمرو بن عبدود است و على (ع) فرمود: اى رسول خدا، من على بن ابى‌طالبم.

اين خود بهترين دليل است كه على (ع) در شهامت و شجاعت در ميدان‌هاى نبرد پيشاپيش همگان بود، همان‌گونه كه در پذيرش دين اسلام پيشتاز همگان بود و رسول خدا (ص) از اينكه تا سه بار خواسته على (ع) را براى رويارويى با عمرو اجابت نكرد و كسى ديگر نيز به غير از على (ع) براى اين مأموريت به نداى رسول خدا (ص) لبيّك نگفت، چه بسا آن حضرت خواست تا فضيلت و شجاعت بى‌نظير على (ع) براى همگان ثابت گردد.

سخن شيواى رسول خدا (ص) در روز خندق، در حالى كه على (ع) مى‌رفت تا پرچم توحيد را بر تارك افق شرق و غرب به اهتزاز در آورد، اين بود:

«برَز الاسْلام كُلُّه الى الشّركِ كُلّهِ»؛

اكنون همه اسلام در برابر همه كفر آشكار شده است.

على (ع) به تعبير پيامبر (ص) تمام اسلام است و عمرو بن عبدود تمام شرك است، زيرا بقاى اسلام و قرآن به على (ع) بستگى دارد. اگر على (ع) پيروز شود اسلام براى هميشه خواهد ماند، اگر عمرو پيروز شود، شرك براى هميشه حكمفرما خواهد بود.

در اين جنگ، احزاب كفر و شرك در صفى واحد و هدفى مشترك از همه جا گرد هم آمده‌اند، به بهترين سلاح‌هاى رزمى آن زمان مجهز شده‌اند، قويترين رزم‌آوران و دليران را به همراه خود آورده‌اند و در تدارك چنين ساز و برگ نظامى، سرمايه هنگفتى را فراهم كردند، با هم عهد و پيمان بسته‌اند كه به مدينه رسول خدا (ص) حمله كنند، رسول خدا (ص) را بكشند و هيچ اثرى از اسلام و مسلمانان به جاى نگذارند و اگر به اين هدف شوم خود دست مى‌يافتند، اسلام كه آيينى نوپا بود و اطرافيان و هواخواهان زيادى نداشت و تنها با وجود مبارك نبى اكرم (ص) پا برجا بود، بطور كلّى از بين مى‌رفت.