آسمان داناتر از راههاى زمين هستم"، اين علم و دانايى اختصاص به امور آينده دارد به‌ويژه به امورى چون؛ رخدادهاى جنگى و روى كار آمدن دولت‌ها مربوط مى‌گردد.

آينده‌نگرى‌ها و اخبار پى‌درپى آن حضرت از وقايع و حوادث آينده، اين نظريه را تأييد مى‌كند چرا كه چنين خبرهايى را امام على (ع) نه يك بار و نه صد بار بلكه خيلى بيشتر، بيان كرده‌اند؛ بطورى كه جاى هيچ شك و شبهه‌اى باقى نخواهد ماند كه اين اخبار از روى علم و آگاهى بوده‌اند نه برحسب اتفاق. و ما موارد زيادى را در جاهاى ديگر از اين كتاب يادآور شده‌ايم. [1]

گروهى نيز به صورت ديگرى اين كلام امام را تأويل كرده‌اند و گفته‌اند منظور امام اين است كه من به احكام شرعى و فتواهاى فقهى داناتر از امور دنيوى هستم كه تعبير آن حضرت از راههاى آسمان، احكام الهى و از راههاى زمين، امور دنيايى است. امّا قول اوّل، درست‌تر به نظر مى‌رسد.» [2]

امام على (ع)، عبارت «سَلُونِى قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِى» را در بين خطبه‌اى ديگر كه از عظمت، شجاعت و جرأت خود و آگاهى از وقايع و حوادث آينده، سخن به ميان مى‌آورد، بيان مى‌نمايد و ما بخشى از اين خطبه را در بحث «آينده‌نگرى‌هاى امام از آينده» دنبال خواهيم كرد.

حضرت على (ع) در موارد فراوان از علم و حكمت و دانش و آگاهى بى‌حدّ و حصر خويش، سخن گفته است، گاهى خويشتن را در سيماى عالِمى وارسته و حكيمى فرزانه معرفى مى‌كند كه احدى ياراى رسيدن به قله علم و ذروه حكمتش را نشايد و گاهى خويشتن را در چهره طبيب معالجى كه درپى بيماران از براى معالجه و بهبودىِ درد آنان هميشه در حال جستجو و گردش است مى‌نماياند و گاهى خود را در جمع اهل بيت رسول خدا (ص) معرفى مى‌كند و به علوم و كمالات و فضايلى كه از دامان نبوت برچيده است و از آن طريق به عالم معنا اتصال يافته است، اقرار مى‌كند. او در يكى از سخنان‌

[1] . رك: شرح نهج‌البلاغه، ابن ابى‌الحديد، ج 2، ص 175 به بعد (جزء 7، شرح خطبه 192).

[2] . همان منبع، ج 3، ص 217 (شرح خطبه 235).