با توجه به مضمون آيات و مطالب بالا چنين نتيجه مى‌گيريم كه امامان معصوم (ع) علاوه بر اينكه از علوم لازم در راستاى هدايت بشريت و ادامه راه انبياء با اتصال به منبع وحى، بهره كافى داشته‌اند، از نبوغ فكرى، انديشه زلال و موهبت و شايستگى بسيار بالايى برخوردار بوده‌اند و به عنوان يك دانشمند و انديشمند و متفكر و عالِم كه براى غيرآنها نيز رسيدن به اين درجات ميسر است، مطرح بوده‌اند. به عنوان مثال حضرت على (ع) درباره زمين مطالبى را مى‌فرمايند كه براى اهل آن زمان مجهول و نامفهوم بوده است كه اين كلمات امام پس از صدها سال به ثمر مى‌نشيند و مردم حقيقت كلام او را كشف مى‌كنند، آن حضرت، زمين را چنين توصيف مى‌كند:

«وَانَشَأَ الارضَ فَامسكَهَا من غْيرِ اشْتِغَالٍ، وَارسَاهَا علَى غيرِ قرَارٍ، وَ اقَامَها بَغيرِ قوَائمَ، وَ رَفَعَها بَغيرَ دعَائمَ ...» [1]؛

و زمين را پديد آورد و نگاهش داشت بى آنكه خود را بدان مشغول دارد، و آن را استوار گردانيد بى‌آنكه آرامشى (در آن) باشد، و آن را بر پا داشت بى‌آنكه پايه‌هايى داشته باشد، و آن را برافراشت بى‌آنكه از ستون‌هايى برخوردار باشد ...

اين سخن را حضرت على (ع) در زمانى مى‌فرمايند كه مردم، نسبت به زمين، باورهاى متفاوت و نادرست و گاهى، خرافى داشتند. [2]

ابن خلدون به عنوان يك متفكر مشهور، با توجه به اينكه آگاهى و اطلاعاتش از ساير فِرَق و مذاهب مسلمانان نسبت به مكتب اهل بيت و خصوصيات روحى آنان بيشتر بوده است درباره اهل بيت (ع) و كرامات آنها مى‌گويد:

«وَ إِذَا كَانَتِ الْكَرَامَةُ تَقَعَ لِغَيْرِهْمِ فَمَا ظَنُّكَ بِهِمْ عِلْماً وَديناً وآثاراً مِنَ النُّبُوَّةِ وَ عِنَايةً مِنَ اللَّهِ بِاْلأَصْلِ الْكَرِيمِ تَشْهَدُ لِفُروعِهِ الَّطِيِّبَةِ»؛ [3]

[1] . نهج‌البلاغه، خطبه 186

[2] . براى آگاهى بيشتر رك: ابن ابى الحديد ج 11 ص 51؛ بحارالانوار ج 15 ص 31؛ مغنيه، فضائل الامام على (ع) ص 52 و 53.

[3] . مقدمه ابن خلدون ص 324. ونيز رك: جعفرى محمدتقى، شرح نهج البلاغه ج 2 ص 272؛ عسكرى مرتضى، معالم المدرستين ج 2، ص 335.