الْكِتَابِ) [1]؛

آنانكه كافر شدند مى‌گويند تو پيامبر نيستى! بگو براى رسالتم شاهدى چون خداوند و كسى كه علم كتاب نزد اوست، كفايت مى‌كند.

اكثر علما روايت كرده‌اند، كسى كه علم كتاب نزد اوست (من عنده علم الكتاب)، على بن ابى‌طالب (ع) است. [2]

ميزان و قلمرو علم على (ع) در ذهن بشرى نيايد و آنچه را كه حضرت در علم خويش بيان داشته‌اند، چه بسا قطره‌اى از دريا باشد. ايشان از خوف اينكه مبادا عدّه‌اى از انسان‌هاى كم ظرفيت او را بر رسول خدا (ص) برترى دهند و در حق آن حضرت راه غلّو و الوهيت را پيش گيرند- اگر چه عده‌اى درباره آن حضرت اين راه را پيش گرفته و هلاك شدند- از بيان بسيارى از علوم كه بسان چشمه‌اى در وجود مباركش جوشش داشت، براى همگان خوددارى مى‌كرد. اين چه عظمت و چه شكوهى است كه همگان را متحيّر و سرگشته ساخته است! ...

آن حضرت در يكى از خطبه‌ها علاوه بر اينكه مردم را موعظه كرده و آنها را از خواب غفلت بيدار مى‌كند، در فضيلت و مقام علمى خويش و در عين حال وابستگى‌اش به رسول خدا (ص) چنين مى‌فرمايد:

«... وَاللَّهِ لَوْ شِئْتُ أَنْ أُخْبِرَ كُلَّ رَجُلٍ مِنْكُمْ بِمَخْرَجِهِ وَ مَوْلِجِهِ وَ جَمِيعِ شَأْنِهِ لَفَعَلْتُ، وَ لكِنْ أَخَاف أَنْ تَكْفُرُوا فِىَّ بِرَسُولِ اللَّهِ صَلّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَاله. أَلا وَ إِنّىِ مُغْضِيهِ إِلَى الْخَاصَّةِ مِمَّنْ يُؤْمَنُ ذلِكَ مِنْهُ. وَ الَّذِى بَعَثَهُ بِالْحَقّ وَ اصْطَفَاهُ عَلَى الْخَلْقِ مَا أَنْطِقُ إِلَّا صَادِقاً. وَقَدْ عَهِدَ إِلَىَّ بِذَلَكَ كُلّهِ، وَ بِمَهْلِكِ مَنْ يَهْلِكُ وَ مَنْجَى مَنْ يَنْجُو، وَ مَآلِ هَذَا اْلأَمْرِ. وَمَا أَبْقَى شَيْئاً يَمُرُّ عَلَى رَأْسِى إِلَّا أَفْرَغَهُ فِى أُذُنَىَّ وَ أَفْضَى بِهِ إِلىَّ ...» [3]؛

به خدا قسم اگر بخواهم هريك از شما را خبر دهم كه از كجا آمده و به كجا مى‌رود و سرانجام كارهاى او چه خواهد بود، مى‌توانم. امّا خوف آن دارم كه درباره من راه غلوّ را پيش گرفته و مرا بر رسول خدا (ص) برترى بخشيد. و بدانيد من اين اسرار را با اصحاب خاصى كه‌

[1] . سوره رعد (13)/43.

[2] . رك: حسين مظاهرى، زندگانى چهارده معصوم (ع)، ص 50. (ينابيع المودة، ص 102 و الاتقان سيوطى، ج 1، ص 13 و...)

[3] . نهج‌البلاغه، خطبه 175.