آموزش علمى امام‌نسبت به حوادث آينده و اسرار عالم به اجمال بود

شكى نيست كه على (ع) نسبت به تمام صحابه و نزديكان، بيشترين مصاحبت و همراهى را با پيامبر اكرم (ص) داشته است. او از اوان كودكى در كنار رسول خدا (ص) بوده و مانند كودكى كه براى شير در پى مادرش باشد، از او جدا نمى‌شده است و در واپسين لحظاتِ زندگى پر بركت نبى اكرم (ص)، سر مباركش بر سينه امام (ع) بود و در اين وقت امام (ع) بيش از 34 سال نداشت. اگر زمانى را كه حضرت على (ع) با رسول خدا (ص) گذرانده است، هر قدر هم طولانى باشد آيا اين فرصت براى آموختن بخش ناچيزى از علم امام كفايت مى‌كند؟ آنهم علمى كه داراى گستره‌اى پهناور، دامنه‌اى وسيع و افقى ناپيدا باشد. علمى كه از تمام حوادث اين جهان، تا صبح قيامت خبر مى‌دهد، علمى كه دارنده آن در پاسخ دادن به تمام اسرار عالم و آسمان و زمين اعلام آمادگى مى‌كند.

علاوه بر سخنان حضرت على (ع) در نهج‌البلاغه، در بسيارى از منابع روايى و ديگر كتاب‌ها از قول آن حضرت تأكيد شده است كه تمام اين علوم را رسول خدا (ص) به من آموختند. پيامبر اكرم (ص) در ساعتهاى آخر عمر شريفش با على (ع) خلوت كرد و رداى خويش را بر سر او كشيد و لحظاتى را با يكديگر به راز سخن گفتند. پس از اين گفت و شنودها، امام از حضور پيامبر (ص) بيرون آمد، وقتى در مورد سخنان پيامبر (ص) از على (ع) سؤال شد، فرمود:

«عَلَّمَنِى أَلْفَ بَابٍ منَ العلمِ يفتحُ كلُّ بابٍ الفَ بابٍ» [1]؛

او هزار باب از اسرار الهى را به من آموخت كه هريك هزار باب ديگر را به روى من مى‌گشايد.

مسلّم است اين لحظاتى كه بين رسول خدا (ص) و على (ع) گذشت، هرچه طولانى باشد، نمى‌توان تصور كرد كه رسول خدا (ص) هزار باب از علم و دانش را به تفصيل به او آموخته باشد. بنابراين شايد همين حديث بهترين دليل باشد كه پيامبر اكرم (ص) اين‌

[1] . شيخ‌صدوق، الخصال ص 572 و با تفاوت‌هايى در متن و سند ر. ك: قندوزى، ينابيع المودة ج 1، ص 231؛ مجلسى، بحار الانوار، ج 40، ص 201-203؛ امينى، الغدير ج 3، ص 120؛ محمودى، نهج‌السعادة ج 7، ص 465 و...