طاغوتى است و كافران و مشركان حاكم در مناطق مجاور، از اين حكومت انقلابىِ صاحب فكر و ايده در وحشت هستند و آرزوى نابودى آن را در دل دارند و براى نابودى آن نقشه مى‌كشند. [1] آنها براى اجراى نقشه‌هاى خود دنبال عامل اجرايى هستند و بهترين عامل اجرايى همان نفوذى‌هايى هستند كه براى استحاله انقلاب و نهضت، با تغيير چهره و ژست انقلابى گرفتن، در صف معتقدان به نهضت جا بازكرده‌اند و بلكه داغ‌تر از انقلابى‌هاى اصيل مى‌نمايند. اينان كم كم عموم را به قدرت و شوكت كافران توجه داده و مرعوب عظمت و قدرت ظاهرى آنان مى‌كنند و بذر محبت بدانان را در قلب عموم مى‌كارند. عامه طرفداران نهضت نيز به جهت ضعف در بصيرت و دشمن‌شناسى، به كافران و اهل كتاب و مشركان تمايل پيدا مى‌كنند و كم كم اين تمايل و محبت، آنان را به اطاعت و پذيرش ولايت كافران سوق مى‌دهد و عامل آنها مى‌گردند. [2]

اينها زمينه‌هايى است كه سبب اوج گرفتن و پيشرفت حركت‌هاى ارتجاعى مى‌گردند و عوامل ارتجاع با بهره‌گيرى از آنها، براى رسيدن به اهداف شوم خود حركت مى‌كنند.

راه‌كارهاى مبارزه با حركت‌هاى ارتجاعى‌

با توجه به اين كه ظهور حركت‌هاى ارتجاعى بعد از هر نهضت حق‌طلب، قطعى است، مقابله با آنها از ضرورت ويژه‌اى برخوردار است. تأمل و انديشه در زمينه‌هاى پيشرفت ارتجاع مى‌تواند ما را به راه‌كارهاى مقابله با آن رهنمون شود. مهمترين اين راه‌كارها عبارتند از:

1- تعميق بينش و باور عمومى‌

جاهليت و طاغوت بر پايه جهل و ناآگاهى مردم بنيان مى‌گردد. به عنوان مثال نمرود چنان مردم را در جهل نگه داشته بود كه وقتى حضرت ابراهيم (ع) پروردگار خود را با

[1] - بقره (2)، آيه 109 و 217؛ آل عمران (3)، آيه 149

[2] - نساء (4)، آيۀ 139؛ ممتحنه (60)، آيۀ 9؛ مائده (5)، آيۀ 51 و...