هم رنگ و بوى مبارزه مسلحانه داشت [1] و هم داعيه امامت و رهبرى؛ از اين رو حكومت‌ها از مبارزات امامان و حشت بيشترى داشتند و با آن با شدت بيشترى برخورد مى‌كردند.

مبارزات كلامى امامان براى منهدم ساختن فرهنگ حاكم و ارائه فرهنگ جايگزين بود تا جامعه به بى‌بنيانى فرهنگ حاكم واقف گردد و در پى هدم آن و جايگزين كردن فرهنگ امامت برآيد و در ضمنِ آن، امامان ياران خود را براى مبارزه مسلحانه آماده مى‌كردند تا اگر زمينه ايجاد شد، حكومت جور را ساقط كنند و حاكميت صالحان را تحقق بخشند.

مقام معظم رهبرى مى‌فرمايد:

همه كارهاى امامان (ع) غير از آن كارهاى معنوى و روحى كه مربوط به اعلاء و تكميل نفس يك انسان و قرب او به خداست، بَيْنَهُ و بَيْن رَبِّهِ- يعنى درس، حديث، علم، كلام، محاجّه با خصوم علمى يا خصوم سياسى، تأييد و حمايت يك گروه، ردّ يك گروه و غير ذلك، همه در اين جهت است، براى اين است كه حكومت اسلامى را تشكيل بدهند. [2]

اين مطلب براى آنان كه اندكى تأمل مى‌كردند- از موافق و مخالف- ظاهر بود؛ از اين رو بسيارى از شيعيان اين معنا را دريافته و منتظر پيروزى و حاكميت امامان بودند. به عنوان نمونه:

منزل امام باقر (ع) پر از جمعيت بود. پيرمردى آمد كه به عصايى تَكيه داده بود. سلام و اظهار محبت كرد و كنار حضرت نشست و گفت: به‌خدا قسم من شما و محبان شما را دوست دارم آن هم نه به طمع دنيا، و از دشمنان شما متنفّر و بيزار هستم آن هم نه به‌خاطر دشمنى شخصى با آنها و به خدا قسم آنچه را حلال بدانيد، حلال و آنچه را حرام بدانيد، حرام مى‌دانم و منتظر امر و حكومت شما هستم. فدايت شوم، آيا اميد دارى من دولت شما را ببينم؟

[1] - تذكر اين نكته لازم است كه بعد از واقعۀ كربلا، در حركت امامان مبارزۀ مسلحانه چندان نمود ندارد؛ ولى از مبارزات مسلحانه‌اى كه در راستاى امر به معروف و نهى از منكر و ساقط كردن حكومت ظلم و تحقق حكومت عدل بود، حمايت مى‌كردند

[2] - عنصر مبارزه در زندگى ائمه (ع)، ص 8