نويسنده كتاب تاريخ تمدن «هنرى لوكاس»، در اين زمينه مى‌نويسد:

دين پيچيده‌ترين عنصر فرهنگ ابتدايى (انسان) است ... پيداست كه همه مردم اوليه گونه‌اى اعتقاد دينى داشته‌اند ... انسانِ نخستين مانند بازماندگان كنونى‌اش به نيروى رازآلودى كه نگاه دارنده زمين، آسمان و سراسر زندگى است، عميقاً احساس وابستگى مى‌كرد. انسان‌هاى نخستين عموماً به نيروهاى فراطبيعى باور داشته، و بسيارى از عادت‌هاى فرهنگى آنان از اين‌گونه گرايش‌هاى ماوراى طبيعى سرچشمه گرفته است. [1]

همچنين «ديويد هيوم» درباره تاريخ پيدايش دين و خداپرستى مى‌نويسد:

آيين خدايىِ برتر و آفريننده طبيعت بسيار كهن است، و در ميان اقوام بزرگ و پر جمعيت گسترش يافته، و در ميان ايشان از سوى همه اصناف و انواع مردم پذيرفته شده است. [2]

دين به معناى آيين آسمانى دربرگيرنده همه اديان توحيدى است و از آغاز زندگى بشر با او همراه بوده است؛ زيرا به گواهى روايات دينى نخستين انسان يعنى آدم ابوالبشر خود پيامبر بود، و از طرف خدا بر او وحى مى‌شد؛ هر چند پس از آدم و حوا، نسل‌هاى بعدى آنها راه اعوجاج و انحرافِ از دين و دين‌دارى را در پيش گرفته، دين توحيدى نخستين را به شرك، كفر و نفاق آميختند.

مفهوم دين‌

واژه دين در فرهنگ لغات و نيز در كاربردهاى قرآنى به معانى حكم و قضا، رسم و عادت، قانون، جزا، حساب، شريعت، طاعت و بندگى، تسليم و انقياد، اسلام، روش و رويه و توحيد و خداپرستى آمده است. [3]

[1] - تاريخ تمدن از كهن‌ترين روزگار تا سدۀ ما، ترجمۀ عبدالحسين آذرنگ، ج 1، ص 30، انتشارات كيهان

[2] - تاريخ طبيعى دين، ترجمۀ حميد عنايت، ص 63، نشر شركت سهامى انتشارات خوارزمى

[3] - ر. ك. لغت‌نامۀ دهخدا، ج 24، ذيل كلمۀ دين؛ مجمع‌البحرين، شيخ فخرالدين طريحى، ج 1، ذيل مادۀ (د - ص)، ص 76-77