براساس تفسير هرمنوتيكى، نقش اصلى با نيّت و ذهنيّت مفسر است كه نيت و مقصود مؤلف متن ناديده گرفته مى‌شود. يعنى به اصطلاح «مفسر محور» است نه «متن محور و مؤلف محور» كه متون دينى- وحيانى اسلام چنين است و لذا دستور أكيد داده شد تا با تلاش علمى به فهم درست متون دينى برسيد.

پيامدهاى منفى نظريه قبض و بسط تئوريك شريعت

چنين تفسيرى از دين و معرفت دينى شايد در جهان غرب و در رابطه با متون دينى مسيحى قابل قبول باشد، اما در حوزه تفكر اسلامى، به هيچ وجه مورد پذيرش دين‌داران راستين و عالمان و متكلمان اسلامى نيست؛ زيرا اين ادعا كه متون وحيانى اسلام (همچون متون دست نوشته و بى‌روح دينى مسيحى) صامت و ساكت بوده و پيام روشنى ندارد، صد در صد با آنچه خود قرآن درباره خودش تصريح كرده است منافات دارد؛ سراسر خطابات قرآنى با انسان سخن مى‌گويند و تعابيرى از قبيل: (يا ايها الذين آمنوا، يا ايّها الناس) و مانند آن، همگى انسان را مخاطب قرار داده و درصدد انتقال پيام روشنى به انسان است.

به حدى پيام‌هاى قرآن روشن بوده و انسان را به خود جلب مى‌كند كه اين جمله كه «اگر مى‌خواهيد خداوند با شما سخن بگويد قرآن بخوانيد»، يك اصل مسلم و پذيرفته شده نزد خاص و عام گرديده است. به عنوان نمونه، يك آيه از قرآن را در اين زمينه و براى صحت ادعاى خود، مى‌آوريم:

(يا ايُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اسْتَجيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ اذا دَعاكُمْ لِما يُحْييكُمْ ...) (انفال: 24)

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! دعوت خدا و پيامبر را اجابت كنيد هنگامى كه شما را به سوى چيزى مى‌خواند كه شما را حيات مى‌بخشد ...

آيا پيامى از اين روشن‌تر وجود دارد؟! چه اينكه حيات حقيقى انسانها را در گرو شنيدن و اجابت دعوت الهى مى‌داند كه به طور عمده خود قرآن متكفل آن است. جالب اينجاست اين آيه را پس از آياتى مى‌آورد كه در آنها انسان‌هايى كه گوش شنوا نداشته و در برابر