سياست به معناى دوم، كه امام راحل (ره) از آن به سياست شيطانى تعبير كرده و مظهر چنين سياستى در تاريخ صدر اسلام «معاوية بن ابى‌سفيان» و در جهان معاصر «شيطان بزرگ آمريكاى جنايت كار» به شمار مى‌رود [1]، به طور مسلم در اسلام نيست و دين اسلام از آن جداست و هرگز آن را برنمى‌تابد.

اما سياست به معناى نخست، نه تنها دين اسلام از آن بركنار و جدا نيست، بلكه فلسفه تشريع دين و ارسال پيامبران الهى را تشكيل مى‌دهد. قرآن كريم، ريشه اصلى تفكر سياسى در اسلام است و در فرهنگ قرآنى انديشه‌هاى سياسى، اعتقاد و عمل براساس آن، جزئى از قلمرو وسيع ايمان، بخشى از مجموعه تعاليم اسلام و نيز گوشه‌اى از «حيات معقول» مورد نظر قرآن به شمار آمده است.

برخى از مهم‌ترين مؤلفه‌ها و مبانى انديشه‌هاى سياسى در اسلام و قرآن، عبارت است از: اثبات حاكميت، ولايت و سرپرستى همه جانبه مادى و معنوى، دنيوى و اخروى براى خدا، رسول و اولياى خاص او [2]، اثبات امامت و رهبرى سياسى- اجتماعى براى پيامبر (ص)، ائمه (ع) و منصوبين از سوى آنان [3]، اثبات خلافت و حكومت در زمين براى برخى پيامبران گذشته، از جمله حضرت داوود و سليمان (ع). [4] دعوت به كار شورايى و جمعى كردن [5]، امر به جهاد و مبارزه با طاغوت‌ها، مستكبران و زورگويان و نيز امر به تهيه امكانات دفاعى [6] و مبارزه با فساد و تباهى و نيز ظلم‌ستيزى و عدل‌گسترى و اصلاح جامعه‌

[1] - ر. ك. رساله نوين، ج 4 (مسايل سياسى و حقوقى)، ص 68-70

[2] - ر. ك. مائده، آيات 42-43 و 55؛ يوسف، آيه 40

[3] - ر. ك. نساء، آيات 58-59؛ مائده، آيه 67

[4] - ر. ك. ص، آيات 20 و 26؛ نمل، آيات 7-26؛ نساء، آيه 54

[5] - ر. ك. شوراى‌، آيه 38؛ آل عمران، آيه 159

[6] - ر. ك. بقره، آيه 218؛ تحريم، آيه 9؛ نساء، آيه 75، انفال، آيه 60