نگهدارى آنچه كه حفظش ضرورى است. اين صفت در قالب مطلوبش از شجاعت، بزرگ منشى و قوت نفس آدمى سرچشمه مى‌گيرد و يكى از «ملكات نفسانى» و «كمالات انسانى» شمرده مى‌شود. [1]

بنابراين، ميان دفاع و جهاد در اسلام و غيرت و مردانگى رابطه تنگاتنگى وجود دارد؛ زيرا چنان كه از تعريف مربوط به اين دو برمى‌آيد، هر دو صفت انسانى، خاستگاه فطرى داشته و جزو ارزش‌هاى اصيل فطرى- انسانى به‌شمار مى‌روند. بر اين اساس اعمال غيرت نيز در اسلام، همانند جهاد و دفاع، مطلوب و مقدس است. چنان كه امام على (ع) بر اين حقيقت تصريح كرده، مى‌فرمايد:

«انَّ اللَّهُ يَغارُ لِلْمُؤْمِنِ فَلْيُغَرْ، مَنْ لا يَغارُ فَانَّهُ مَنْكُوسُ الْقَلْبِ.» [2]

خداوند براى مؤمن غيرت مى‌ورزد، پس او نيز بايد غيرت ورزد، هر كس غيرت نورزد دلش وارونه است.

به نظر مى‌رسد كه مراد از وارونگى دل در انسان بى غيرت، خروجش از حالت طبيعى و فطرت اصيل انسانى باشد. بنابراين، روح دفاع و جهاد در اسلام در غيرت دينى و ابراز حساسيت‌ها و واكنش‌هاى بجا و بموقع بروز مى‌كند.

چرا كه منظور از «غيرت دينى» اين است كه مسلمان نسبت به مسائل حيثيت و آبرويى، عرض و ناموس، ميهن و كشور، به‌ويژه نسبت به كيان اسلام و ارزش‌هاى دينى بى‌تفاوت نباشد و از حساسيت، حميت و غيرت لازم برخوردار باشد تا در مواقع لزوم و بروز خطر، واكنش لازم و دفاع بجا و مطلوب را از خود نشان دهد.

بر اين اساس، جهاد و دفاع، امر به معروف و نهى از منكر، تولى و تبرى، سفارش به حق و صبر، تعليم و تربيت و ... مى‌تواند در جهت غيرت دينى قرار گرفته و از مصاديق آن به شمار آيد.

[1] - جامع السعادات، ملا مهدى نراقى، ص 266، بيروت

[2] - بحارالانوار، ج 79، ص 115