«من در جوانى با وى همنشين بودم و كوچكترين نقطه ضعفى از لحاظ علمى، اخلاقى و تقوايى در او مشاهده نكردم.» [1]

اين عالم بزرگ، از لحاظ اخلاقى، برخوردى خوب و چهره‌اى شاد و مهربان داشت اهل مزاح و در عين حال قاطع و شجاع بود. هرگز به منافع شخصى خود فكر نمى‌كرد و مصلحت اسلام و جامعه را بر همه چيز مقدم مى‌داشت، به فكر مردم بود و در غم و رنج و سختى آنان همچون شمعى مى‌سوخت. طرفدار عدالت اجتماعى بود و مى‌گفت:

«مهمترين وسيله پيشرفت يك ملت، آزادى حقيقى و عدالت اجتماعى است.» [2]

افكار سياسى و مبارزات‌

آيةاللّه كاشانى طرفدار اتحاد و يكپارچگى مسلمانان بود و عقيده داشت نبايد صحنه را براى بيگانگان و عوامل خيانت پيشه آنان بازگذارد تا آزادانه هر برنامه‌اى كه مى‌خواهند اجرا كنند. [3]

اين فرزند رسول خدا، شديداً از كم رنگ شدن ارزشهاى دينى در جامعه، نگران بود و آن را ناشى از حضور بيگانگان و فرهنگ آنان در سرزمينهاى اسلامى مى‌دانست. [4] او معتقد به حكومت اسلامى و توأم بودن دين و سياست بود و عقيده داشت دخالت در امور سياسى (رسيدگى به كارهاى اجتماعى مسلمانان) از وظايف پيشوايان دينى جامعه است.

اين بزرگ پاسدار اسلام، دفاع از دين و استقلال كشور را وظيفه اصلى خود مى‌دانست. از اين رو وقتى زمزمه تغيير قانون اساسى و تشكيل مجلس سنا بلند شد و دولت تصميم گرفت از طريق دخالت در انتخابات، جنايات و خيانتهاى خود را جنبه قانونى بدهد، از تبعيدگاه لبنان اعلاميه مفصلى صادر كرد و افكار جامعه را بيدار نمود. [5]

آيةاللّه كاشانى با مبارزات و افشاگريهاى خود بذر انقلاب را در جامعه پاشيد و زمينه‌

[1] - روحانيت و نهضت ملى شدن نفت، جمعى از نويسندگان، ص 130.

[2] - همان، ص 84، 50، 46.

[3] - همان، ص 83.

[4] - مجموعه پيامهاى آيت‌اللّه كاشانى، ج 3، ص 376.

[5] - روحانيت و نهضت ملى شدن نفت، ص 46.