آبرومندى تشكيل دهد ولى طولى نكشيد كه اوضاع سياسى ايران دگرگون شد و رضاخان، مهره سرسپرده انگلستان بر روى كار آمد.

اقدامات ضد دينى و فشارهاى سياسى اين دست‌نشانده استعمار بر حوزه‌هاى علميه و روحانيت، روزبه‌روز گسترده‌تر مى‌شد، مجالس سوگوارى و تبليغ تعطيل شده و درسهاى حوزه از بيم حمله دژخيمان رژيم، در دشتها و باغستانهاى اطراف قم برگزار مى‌شد، روحيه طلاب مبتدى به شدت خسته و روزبه‌روز ضعيف‌تر مى‌گشت، سايه سنگين سرنيزه بر قلبها احساس مى‌شد و ترس و وحشت، بر لبها مهر سكوت زده بود. و مى‌رفت تا بساط دين و حوزه‌هاى علميه،، به كلى در اين سرزمين، برچيده شود.

در چنين موقعيت حساس و خطرناكى، امام خمينى كه آن روز يكى از چهره‌هاى تابناك و مدرسان بنام حوزه به شمار مى‌رفت به حكم وظيفه الهى، بپاخاست و در نخستين گام عليه سياست رضاخانى، درس اخلاق را به صورت عمومى شروع كرد و ضمن بيان مطالب اخلاقى و تصفيه روح و روان دانش‌پژوهان، پرده از نقشه‌هاى شوم دشمنان اسلام برداشت. و على‌رغم مخالفت و تهديدهاى دستگاه، تا پايان دوره ديكتاتورى، آن را ادامه داد. [1]

حضرت امام در اوج خفقان و ديكتاتورى رضاخانى درباره مبارزه با اين عامل استعمار چنين نوشت:

«بسم اللّه الرحمن الرحيم. قال اللّه تعالى: (قُلْ انَّما اعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ انْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنى وَ فُرادى)‌» [2]

بگو: تنها شما را يك اندرز مى‌دهم و آن اينكه دو نفر دو نفر، يا يك نفر يك نفر، براى خدا قيام كنيد ....»

خداى تعالى در اين كلام شريف، از سر منزل تاريك طبيعت، تا منتهاى سير انسانيت را بيان كرده ... و اين كلمه را پيشنهاد بشر فرموده، اين كلمه تنها راه اصلاح دو جهان است ...

[1] - زندگى نامۀ پيشوا، ص 32.

[2] - سبأ (34)، آيۀ 46.