(هذا رَحْمَةٌ مِنْ رَبّى‌ فَاذا جاءَ وَعْدُ رَبّى‌ جَعَلَهُ دَكَّاءَ وَ كانَ وَعْدُ رَبّى‌ حَقّاً) [1]

اين رحمتى از جانب پروردگار من است، [ولى‌] چون وعده پروردگارم فرا رسد، آن [سدّ] را در هم كوبد، و وعده پروردگارم حق است.

اين تواضع، خشوع، سپاسگزارى و ايمان به تحقق وعده الهى و ايمان به معاد ذوالقرنين را با كبر و كفر و غرور و رفاه‌زدگى صاحب دو باغ، مقايسه كنيد كه به محض ورود به باغ و مشاهده مظاهر زيباى طبيعت، آن را جاودانه پنداشت و وقوع قيامت را پندارى بيش نپنداشت و پرده جهل از درون خود برداشت و گفت:

(ما اظُنُّ انْ تَبيدَ هذِهِ ابَداً وَ ما اظُنُّ السَّاعَةَ قائِمَةً ...) [2]

گمان نمى‌كنم اين نعمت هرگز زوال پذيرد و گمان نمى‌كنم كه رستاخيز بر پا شود و ....

9- انديشه زايى‌

قرآن در مقام نقل مقوله‌هاى تاريخى به صرف نقل، بسنده نمى‌كند بلكه حوادث را با اصول و آداب هنرى، با زبان زنده و بيان فراگير تبيين مى‌كند تا شخص را به تدبّر، پرسش و پاسخ برانگيزد، به حركت درونى و زايش فكرى او بيفزايد و جمود انديشى را از وى بزدايد. در اين رهگذر به عناصرى مى‌پردازد كه مُبيّن اين معنا باشد، در اين باره به ذكر نمونه‌اى بسنده مى‌كنيم:

ابن سنان مى‌گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيدم مقصود از «آيات بيّنات» چيست؟ كه در اين آيه آمده است:

(انَّ اوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذى‌ بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمينَ فيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ)[3]

در حقيقت، نخستين خانه‌اى كه براى [عبادت‌] مردم نهاده شده، همان است كه در مكّه‌

[1] - كهف (18)، آيۀ 98.

[2] - همان، آيۀ 30-36.

[3] - آل عمران (3)، آيات 96-97.