كسب شخصيّت در اختيار آنان قرار دهد نتيجه معكوس مى‌گيرد:

«وَ لَمْ يَضَعِ امْرُؤٌ مالَهُ فى‌ غَيْرِ حَقِّهِ وَ لا عِنْدَ غَيْرِ اهْلِهِ الَّا حَرَمَهُ اللَّهُ شُكْرَهُمْ وَ كانَ لِغَيْرِه‌ وَدُّهُمْ فَانْ زَلَّتْ بِهِ‌النَّعْلُ يَوْماً فَاحْتاجَ الى‌ مَعُونَتِهِمْ فَشَرُّ خَليلٍ وَالْأَمُ خَدينٍ» (1)

هيچ‌كس مال خود را در غير راهى‌كه خداوند فرموده مصرف نكرد و به غير اهلش نسپرد، جز اينكه سرانجام خداوند او را از سپاسگزارى آنان محروم ساخت و محبّتشان را متوجّه ديگرى نمود، پس اگر روزى پايش بلغزد و به كمك آنان نيازمند گردد، بدترين رفيق و ملامت كننده‌ترين دوست خواهند بود.

افرادى‌كه در مقابل نعمتهاى خداوند سپاسگزار نيستند نه‌تنها نعمت برايشان استمرار ندارد بلكه ناسپاسى و گناهان ناشى از عيش و نوش، آنان را گرفتار بلا و فقر و گرسنگى مى‌كند.

«وَ ايْمُ اللَّهِ ما كانَ قَوْمٌ قَطُّ فى‌ غَضِّ نِعْمَةٍ مِنْ عَيْشٍ فَزالَ عَنْهُمْ الَّا بِذُنُوبٍ اجْتَرَحُوها لِانَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبيدِ» (2)

و به خدا سوگند دگرگونى زندگى اقوامى كه در ناز و نعمت غرق بوده‌اند و به فقر و گرسنگى درافتاده‌اند، جز گناهانى كه در روزگار عيش و نوش انجام داده‌اند نيست چرا كه خداوند هرگز به بندگان ستم نمى‌كند.

بدين جهت امام عليه السلام پيروانش را پيوسته از رفاه‌زدگى ثروت بازمى‌داشت و پيامدهاى ناگوار آن را يادآور مى‌گشت و مى‌فرمود:

«فَاتَّقُوا سَكَراتِ النِّعْمَةِ وَ احْذَرُوا بَوائِقَ النِّقْمَةِ» (3)

از مستى‌هاى نعمت بپرهيزيد و از پيامدهاى بلا و مصيبتها برحذر باشيد.

تجمل و تبذير در ابعاد مختلف اخلاقى، اقتصادى، اجتماعى و ... پيامدهاى ناگوارى دارد از جُمله:

‌--------------------

(1) - نهج‌البلاغه، خطبۀ 126، ص 183.

(2) - همان، خطبۀ 178.

(3) - همان، خطبۀ 151.