«آنان جمعى هستند كه حقّ را يارى نكردند و به يارى باطل هم برنخاستند.» [1]

اينان عبارت بودند از: سعدبن ابى وقّاص، عبداللَّه بن عُمَر، حَسّانِ بْنِ ثابِتْ، كَعْبِ بن مالك، قُدّامَةِ بْنِ مَظْعُون، مُغِيرَةِبْنِ شُعْبَه و چند نفر ديگر. [2]

اينان براى توجيه عمل خود عذرهاى بيجايى مى‌تراشيدند، مثلًا به سعد وقاص وقتى پيشنهاد بيعت شد گفت: تا همه مردم بيعت نكنند من بيعت نمى‌كنم. [3]

آنان افرادى بودندكه مى‌دانستند اميرمؤمنان عليه السلام با حقّ است و حقّ با او، و از هر جهت بر ديگران برترى دارد، ولى هواهاى نفسانى و غرور آنان باعث شد از حقّ فاصله گيرند.

امير مؤمنان عليه السلام آنها را به حال خود گذاشت و مجبور به بيعت نكرد. البته آنان- بويژه سعد بن ابى وقاص و عبداللَّه بن عمر- بعدها پشيمان شدند.

امتيازات بيعت اميرمؤمنان عليه السلام‌

بيعت اميرمؤمنان عليه السلام در روز جمعه، 25 ذى الحجة، سال 35 هجرى انجام گرفت و داراى امتيازاتى بودكه برخى از آنها را مى‌آوريم:

1- امير مؤمنان عليه السلام براى استحكام پايه‌هاى حكومت آينده، مردم را در انتخاى رهبر آزاد گذارد و به آنان فرصت داد تا در اين مورد كاملًا بينديشند، آنگاه آگاهانه، زمامدار آينده را انتخاب كنند.

2- بيعت اميرمؤمنان عليه السلام همگانى بود و به صورت يك پيشنهاد عمومى مطرح شد، برخلاف جريان بيعت خلفاى پيشين كه پيشنهاد بيعت در آغاز، عمومى نيود؛ بلكه بيعت ابوبكر، به قول عمر ناگهانى و بر خلاف انتظار (فَلْتَهً انجام گرفت، و تنها از طرف دو نفر مانند عمر و ابوعبيده پيشنهاد بيعت مطرح شد.

خلافت عمر نيز بودن پيشنهاد مردم و با نصب ابوبكر انجام گرفت. خلافت عثمان نيز از

[1] - استيعاب، ج3، ص55« اولٰئِكَ‌؟؟؟؟ واعَنِ‌ الْحَقِّ‌ وَ لَمْ‌ يَقُومُوا مَعَ‌ الْباطِلِ‌»

[2] - مروج الذهب، ج2، ص353

[3] -تاريخ ابنابى الْفِداء، ج1، ص171 و انْسابُ‌ الاَشْرافِ‌ بلاذرى، ج2، ص207