قبيله‌

اعراب بدوى از نظر سياسى نظمى نداشته و تابع حكومتى نبودند. اساس مليّت و جامعه آنان را «قبيله» تشكيل مى‌داد. «قبيله» مجموعه چند خانواده و خويشاوند بود كه رياست آن را معمولًا كهنسال‌ترين فرد قبيله به عهده داشت.

شيخ قبيله موقعيّت خود را در پرتو تدبير، جوانمردى و شجاعت تحكيم بخشيده و بيشتر در زمينه نظامى و درگيريهاى قبليه‌اى ايفاى نقش مى‌كرد؛ هرچند در كارهاى عمومى و رفع دعاوى افراد قبيله هم صاحب نظر بود. [1]

قبيله، تشكيلاتى مستقلّ و در همه چيز متّكى به خود بود و از نظر افراد قبيله، تمام قبائل ديگر بيگانه به شمار مى‌رفتند و هيچ‌گونه حقوق و احترامى نداشتند. از اين‌رو، غارت اموال، كشتن افراد و ربودن زنان قبائل ديگر هيچ منع قانونى نداشت. تنها قبائل هم‌پيمان از اين‌گونه تعرّضات مصون مى‌ماندند كه آنهم ديرى نمى‌پائيد با كوچكترين بهانه نقض مى‌شد و آتش جنگ شعله‌ور مى‌گرديد.

افراد هر قبيله نسبت به قبيله خود سخت متعصّب بوده و به آن افتخار مى‌كردند.

خطابه‌ها و سروده‌هاى عرب جاهلى پر از بيان مفاخر قبيله‌ايست كه قرآن به يك نمونه آن اشاره كرده مى‌فرمايد:

(أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ حَتَّى‌ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ.) [2]

افتخار به فزونى بر يكديگر شما را تا آنجا سرگرم ساخت كه به ديدار (و شمارش) گورها رفتيد.

وضع اقتصادى‌

شغل اصلى اعراب بَدوى دامپرورى بود و در آن محيط خشك، پيوسته در

[1] . ر. ك. محمّد خاتم پيامبران، ج 1، ص 33

[2] . تكاثر، آيه 1 و 2، بنابر يك تفسير در مورد آيه ترجمه شده است