گروهها و احزاب مختلف، اعم از مشركان، مستكبران، يهوديان، منافقان، فراريان از قبائل مختلف قريش، بَنى سُلَيْم، غَطَفان و بَنى اسَد همه با هم جنگى را بر ضد اسلام تدارك ديدند تا نور خدا را خاموش سازند. هزينه‌هاى جنگى و اسلحه لازم نيز از طرف يهود تأمين گرديد.

حركت سپاه احزاب به سوى مدينه‌

مجموع افرادى كه در اين پيمان نظامى از گروهها و قبايل مختلف شركت جستند، بالغ بر ده هزار نفر گرديد. [1] فرماندهى كل اين نيروها با ابوسفيان بود.

ابوسفيان سپاه احزاب را در سه ستون جداگانه در ماه شوال، سال پنجم هجرى به سوى يثرب حركت داد.

آگاهى رسول خدا (ص) از حركت احزاب‌

چون سپاه احزاب از مكه به سمت مدينه حركت كرد، چند سوار از قبيله «خُزاعَه» به سرعت خود را به پيامبر (ص) رسانده خبر حركت سپاه احزاب را به او دادند.

رسول خدا (ص) ضمن اعلام آماده باش و بسيج نيروها، براى تعيين تاكتيك رزمى و سيستم دفاعى با ياران خود به مشورت پرداخت. در شوراى نظامى، اين مسأله مطرح شد كه آيا از مدينه خارج شويم و با آنها بجنگيم؟ يا در مدينه بمانيم و شهر را بگونه‌اى محصور سازيم؟ سلمان فارسى گفت: «اى رسول خدا ما هنگامى كه در ايران بوديم و از حمله سواره نظام دشمن بيم داشتيم به دور شهر خندقى حفر مى‌كرديم.» پيشنهاد سلمان به تصويب رسيد. رسول خدا (ص) طبق نقشه سلمان به حفر خندق فرمان داد. [2]

[1] . به نقل مسعودى در «التنبيه و الاشراف» عده مهاجمين 24 هزار نفر بوده است

[2] . مغازى واقدى، ج 2، ص 444