7- امدادهاى غيبى. قرآن در اين مورد مى‌فرمايد: «اى مؤمنان! نعمتهاى خدا را بر خود بياد آوريد. آنگاه كه لشكرى براى جنگ با شما آمده بود، بادهائى بر آنان فرستاديم و لشكريانى كه شما نمى‌ديديد و خدا به آنچه انجام مى‌دهيد، آگاه است.» [1]

پيامدهاى نبرد احزاب‌

پايان نبرد احْزاب، آغاز مصيبت بارى براى قريش بود. زيرا از يك سو قُرَيْش و مشركان، قدرت حمله تهاجمى به مسلمين را از دست دادند و موقعيت آنان در بين اعراب بدوى پائين آمد و از سوئى، موقعيت نهضت اسلام در جزيرة العرب بيش از پيش تثبيت گرديد. از اين پس، ابتكار عمل به دست نيروهاى اسلام افتاد و رسول خدا (ص) فرمود: «از اين پس، مائيم كه با اينان (قريش) آغاز جنگ خواهيم كرد و آنان آغازگر نبرد نخواهند بود.» [2] و نيز قريش پس از واقعه احزاب توان اقتصادى خود را تا حد زيادى از دست داد و در عوض، حكومت اسلامى به آنچنان رشد اقتصادى دست يافت كه رسول خدا براى قحطى زدگان مكه كمكهاى مالى ارسال مى‌نمود.

غزوه بَنى قُرَيْظَه‌

چهارشنبه، 23 ذى القعده، سال پنجم ه. ق، مطابق 28 فروردين، سال ششم ه. ش.

ارتش شكست خورده احْزاب، مأيوسانه از مدينه گريخت. مسلمانان پس از هفته‌ها تلاش مداوم و طاقت فرسا در حفر خندق و مقاومت مردانه در برابر هجوم دشمن خارجى به خانه‌ها بازگشتند تا بياسايند. ولى مدينه هنوز آرامشى بازنيافته بود كه رسول خدا با دريافت وحى به بلال دستور داد تا بدينگونه اعلام بسيج عمومى كند: «هر كه پيرو فرمان خدا و رسول اوست بايد نماز عصر را در كنار قلعه بَنى قُرَيْظَه بجا

[1] . يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحاً وَجُنُوداً لَّمْ تَرَوْهَا وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيراً «احزاب، آيه 9»

[2] . اَلْآنَ نَغْزُوهُمْ وَ لا يَغْزُنا. (ارشاد، شيخ مفيد، ص 56)