انگيزه‌هاى نبرد با يهود خَيْبَر

اسلام از همان آغاز، با توطئه‌ها و كارشكنيهاى يهود مواجه بود. پيش از بعثت پيامبر، گروهى از يهود، در جلگه حاصلخيزى در 165 كيلومترى شمال مدينه به نام خَيْبَر سكونت اختيار كرده و براى حفاظت خويش، دژهاى هفتگانه محكم و استوارى ساخته بودند. آنها بيش از بيست هزار نفر بودند و در ميانشان نيروى جوان و جنگجوى فراوانى وجود داشت.

صلحنامه حُدَيْبيّه، اين فرصت را به رسول خدا داد تا علاوه بر اعلام رسالت جهانى خويش، آخرين كانون خطر يهود در شبه جزيره را برچيند. زيرا اولًا: خَيْبَر پايگاه مشكوكى از نظر سياسى و نظامى به شمار مى‌رفت و يهوديان خَيْبَر همان آتش افروزان جنگ احزاب بودند كه چه بسا ممكن بود دوباره به تحريك مشركان بپردازند.

ثانياً: يهوديان در جنگهاى ايران و روم با ابرقدرتهاى وقت روابط نزديكى داشتند و هر لحظه امكان داشت با تحريك يا كمك ابرقدرتها ريشه اسلام را از بيخ برآرند.

ثالثاً: پيمان صلح حُدَيْبيّه موجب شد كه يهوديان گمان برند ضعف نظامى و تشكيلاتى نيروهاى اسلام موجب پذيرش چنين صلحنامه‌اى شده است. لذا در اين انديشه بودند كه با استفاده از اين فرصت ضربه‌اى ناگهانى به نهضت اسلام وارد آورند.

هر چند پيمان صلح حُدَيْبيّه امكان اتحاد نظامى قريش و يهود را بر هم زده بود، ليكن قبائل ديگرى بودند كه در يك تهاجم احتمالى با يهود همگام گردند. اين عوامل موجب شد تا رسول خدا براى سركوبى يهود خَيْبَر پيشدستى نمايد و آتش فتنه را خاموش گرداند.

حركت سپاه توحيد

اول ربيع الاول سال هفتم [1] مطابق شنبه 21 تيرماه سال هفتم ه. ش.

[1] . مغازى واقدى، ج 2، ص 634