غارت و هتك حرمت ناموس مسلمانان پرداختند و جنايات فراوانى مرتكب شدند.

3- قيام مختار كه در سال 66 هجرى و به انگيزه خونخواهى امام حسين در كوفه صورت گرفت. مختار پس از تسلط بر كوفه و نواحى آن به نبرد با عبيداللّه پرداخت و در يك لشكر كشى، وى و بسيارى از سران اموى و قاتلان امام حسين عليه السلام را به هلاكت رسانيد.

حفظ ميراث امامت‌

اين همه، بخشى از آثارى بود كه خون مقدس امام حسين عليه السلام و در پى آن تلاش‌هاى طاقت‌فرساى پيام‌آوران كربلا و در رأس آنان امام سجاد عليه السلام، در جامعه اسلامى بر جاى گذاشت و منجر به بيدارى شعور دينى و خودآگاهى وجدانهاى زنده شد، ليكن تا رسيدن به وضع مطلوب و تحول بينش‌ها و نگرش‌ها در اصول و مبانى فكرى و اعتقادى جامعه و دگرگون شدن ارزش‌ها و قرار گرفتن آنها در بستر اصلى خود، هنوز راه دراز و دشوارى در پيش بود. اين بود كه رسالت امام سجاد عليه السلام به همين جا خاتمه نيافت. حضرت به‌خوبى مى‌دانست كه جامعه اسلامى از نظر فكرى و فرهنگى نياز به بازسازى اساسى دارد و اين امكان ندارد جز آنكه نيروهايى با فرهنگ و تربيت‌هاى بايسته اسلامى تربيت شوند و انواع مسائل تربيتى- فردى و اجتماعى- و اعتقادى در سطح جامعه نشر پيدا كند؛ نگرانى‌ها، بهت‌زدگى‌ها، يأس‌ها و توقف‌ها جاى خود را به اطمينان، اميد و تحرك و پويايى بدهد.

شيعيان با بيدادگرى‌هاى امويان آشنا و در حيات سياسى خود از سوى دشمن طعم انواع شكنجه و ظلم و تعقيب و قتل را چشيده بودند، ليكن با پديد آمدن حادثه عاشورا، ديدند سياست، سياستى ديگر و فاجعه از آنچه تاكنون حدس مى‌زدند عميق‌تر است، كسى باور نمى‌كرد كار به اينجا بكشد. اين ناباورى حتى در كلام حضرت زينب عليها السلام منعكس شده است:

ما تَوَهَّمْتُ يا شَقيقَ فُؤادى‌ كانَ هذا مُقَدَّراً مَكْتُوباً [1]

اى پاره قلب من! نمى‌پنداشتم كه چنين سرنوشتى برايت مقدر باشد.

[1] بحار الانوار، ج 45، ص 115.