پيشواى ششم بعد از پدر بزرگوارش را اثبات مى‌كند. محمد بن مسلم مى‌گويد:

نزد امام باقر عليه السلام بودم كه فرزندش حضرت صادق عليه السلام وارد شد .... امام خطاب به من فرمود: اين امام تو پس از من است. به او تأسى كن و از دانشش بهره بگير. سوگند به خدا او همان صادقى است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله براى ما و صف كرده است كه پيروانش در دنيا و آخرت، پيروز و رستگار، و دشمنانش نفرين شده در زبان همه پيامبرانند. [1]

شرايط فرهنگى‌

دوران امامت پيشواى ششم از نظر فرهنگى، دوران تحول فكرى و پيدايش و گسترش فرهنگ‌ها و مكتب‌هاى فكرى گوناگون بود. در اين دوران كه نسل جديدى از تازه مسلمانان با ملّيت‌هاى گوناگون به جمع امت بزرگ اسلامى پيوسته بودند. به‌طور طبيعى عقايد و يافته‌هاى علمى و فرهنگى خود را نيز به جهان اسلام وارد مى‌كردند. از سوى ديگر، شرايط سياسى- اجتماعى جامعه اسلامى، فتوحات نظامى و گستردگى قلمرو مناطق تحت نفوذ اسلام، ايجاب مى‌كرد مسلمانان با دنياى خارج، روابط گسترده‌ترى برقرار كنند و با افكار و انديشه‌هاى فلسفى و كلامى بيگانگان آشنا شوند.

اين تحول، بر فرهنگ عمومى جامعه اسلامى و افكار مسلمانان تأثير قابل توجهى گذاشت و باب بحث و جدال و مناقشات علمى بر روى بسيارى از موضوعات و معارف اسلامى گشوده شد. البتّه پيامدهاى منفى زيادى نيز به بارآورد كه نفوذ انديشه‌هاى بيگانگان در ميان مسلمانان و در پى آن پديد آمدن شبهات و انحرافات فكرى و اعتقادى- كه به‌عنوان يك خطر جدّى، افكار مسلمانان را تهديد مى‌كرد- از جمله آنها است.

فاصله زمانى بيش از يك قرن آغاز اين دوره با ظهور اسلام و روى كار آمدن نسل جديدى از مسلمانان، حاكميّت جوّ اختناق و فشار از سوى حكمرانان اموى و عباسى، بركنارى پيشوايان دينى از منصب رهبرى و ارشاد امت و تحريف بسيارى از اصول و حقايق اسلامى توسط عالمان دربارى و ... نسل اسلامى اين دوره را از نظر آگاهى و

[1] بحار الانوار، ج 47، ص 15.