دانشگاه جعفرى و دست‌آوردهاى آن‌

1- تربيت افراد مستعدّ

امام صادق عليه السلام با استفاده از زمينه‌ها و شرايط فراهم آمده موفق شد بزرگترين دانشگاه اسلامى را كه جدّ و پدر بزرگوارش پى‌ريزى كرده بودند، شكل دهد و در پرتو آن هزاران نفر نيروى حق طلب و دانشجو را در رشته‌هاى مختلف علمى تربيت كند.

مورخان و محدثان تعداد پرورش يافتگان مكتب جعفرى و راويان احاديث امام صادق عليه السلام را بالغ بر چهار هزار نفر ذكر كرده‌اند [1] كه از نقاط مختلف مثل خراسان، بغداد، مصر، دمشق، حمص، حضرموت، كوفه و ... روى به مدينه آورده در محضر پيشواى ششم علم مى‌آموختند.

تشكيل حوزه گسترده علمى و تربيت جمع زيادى از دانشمندان، محدثان، فقيهان و صاحب‌نظران در رشته‌هاى مختلف علمى با آن همه محدوديتها و فشارهاى سياسى كه از سوى دستگاه خلافت نسبت به پيشواى ششم اعمال مى‌شد، از بزرگترين خدمات فرهنگى و تربيتى آن حضرت در آن شرايط بشمار مى‌رود.

البته ميزان كسب فيض افراد از نور دانش امامت و تغذيه از سفره گسترده ولايت متفاوت بود و هر فرد و گروهى به مقدار ظرفيّت، لياقت و آمادگى خود از آن بهره مى‌گرفت. بيشتر شاگردان در زمينه مسائل تربيتى و خودسازى و پيمودن مراحل رشد و كمالات نفسانى و نيز فراگيرى علوم مختلف از محضر امام عليه السلام و انتقال به ديگران؛ همچنين مبارزه با خطوط انحرافى و جريانهاى فكرى و سياسى و پاسدارى از حريم امامت به مدارج عالى رسيدند. برخى از آنان در زمينه علمى به چنان توانمندى دست يافتند كه امام عليه السلام بخشى از فعّاليتهاى علمى و مناظرات و مبارزات فرهنگى خود با سران‌

[1] براِی آگاهِی از نظرات آنان درباره تعداد راوِیان و دانشجوِیان به الامام الصادق و المذاهب الاربعه، ج 1، ص 67 رجوع کنِید.