جواد عليه السلام گوياى آن است كه آن حضرت در مناطق اهواز، همدان، سيستان، رى، بصره، واسط، بغداد، كوفه و قم نمايندگانى داشته كه پاسخگوى مسائل دينى شيعيان بوده، خواسته‌ها و وجوه شرعى آنان را به امام مى‌رساندند، به‌عنوان نمونه حضرت به ابراهيم بن محمد همدانى طى نامه‌اى نوشت:

(در آن منطقه) وكيلى جز تو ندارم و به دوستانمان در همدان نوشته‌ام كه از تو حرف شنوى داشته باشند. [1]

4- مبارزه با مسلك‌هاى انحرافى‌

امام جواد عليه السلام با فرقه‌هاى منحرف از خط امامت برخورد داشت و شيعيان را در اتخاذ موضع مناسب در رويارويى با آنان راهنمايى مى‌كرد. شاخص‌ترين اين گروه‌ها عبارتند از: مجسّمه، واقفيّه، زيديّه و غلات.

حضرت پرداخت زكات به آنان و نيز اقتدا كردن به ايشان در نماز را ممنوع اعلام كرد و از پيروان خود خواست از ايشان بيزارى جويند؛ چه آن كه خدا از آنها بيزار است. [2] امام خون سردمداران فتنه‌گر غلات را هدر دانست و به يكى از ياران خود دستور داد تا ابوالسّمهرى و ابن ابى‌الزرقاء، دو تن از سران غلات را به هر طريقى شده بكشد. [3] دليل اين تصميم امام نقش اساسى آنان در گمراه ساختن افراد و منحرف كردن شيعيان ذكر شده است. [4]

5- تربيت افراد مستعد

تربيت افراد آماده و علاقمند به رشد و تعالى انسانى از رسالت‌هاى بنيادى امامان از جمله امام جواد عليه السلام بود. براى آن حضرت از سوى دستگاه خلافت شرايطى فراهم شده بود كه تماس مردم با وى و بهره‌گيرى از محضرش مشكل بود. با اين حال گروه زيادى از علاقمندان، توفيق محضر آن گرامى را پيدا كرده از خرمن دانشش خوشه‌ها چيدند.

[1] بحار الانوار، ج 50، ص 109.

[2] ر.ک. وسائل الشِیعه، ج 5، ص 390.

[3] اختِیار معرفة الرجال معروف به رجال کشِی، ج 2، ص 811، ردِیف 1013.

[4] همان.