دنبال كرده و عينيّت بخشيدند.

سفيران بر اين موضوع اعتقادى تأكيد داشتند كه لازم نيست در هر زمان، امام معصوم در دسترس امّت باشد؛ بلكه مردم مى‌توانند از طريق ارتباط با فرد يا افرادى كه امام تعيين كرده، مسائل و مشكلات خود و جامعه را مطرح سازند و نظر امام را بيابند.

4- پاسخگويى به مسائل دينى و رسيدگى به مشكلات مردم‌

نايبان، سؤالات شرعى شيعيان را به محضر امام منعكس و پاسخ آنها را گرفته به مردم ابلاغ مى‌كردند. از سوى ديگر، مشكلات و گرفتارى‌هايى كه بر اثر فشار حكومت عباسى و پنهان بودن امام زمان (عج) دامنگير شيعيان، مى‌گشت، با دست تواناى آنان حلّ و رفع مى‌شد. سفيران، اموال و وجوه شرعى متعلق به حضرت را از پرداخت‌كنندگان تحويل مى‌گرفتند و در مواردى كه امام دستور مى‌داد مصرف مى‌كردند.

5- مبارزه با منحرفان و مدعيان دروغين نيابت‌

در دوران غيبت صغرى افرادى كج‌انديش، دنيا دوست و شهرت‌طلب به دروغ مدعى نيابت از سوى صاحب‌الزّمان (عج) شدند كه در مباحث پيشين به اسامى برخى از آنها اشاره كرديم. آنان براى دستيابى به شهرت و رياست و تصاحب وجوه شرعى سرازير شده از سوى مردم به سوى امام، ضمن تكذيب نيابت نايبان خاص حضرت و ايستادگى در برابر آنان، خود را نايب امام دانسته، با دروغ و تزوير، شيعيان را به گرد خود فرا مى‌خواندند.

بعضى از آنان مانند حسين بن منصور حلّاج براى فريفتن مردم و توجه افكار به سوى خود دست به يك سرى كارهاى خارق‌العاده مى‌زد. او به زعم خود ميوه زمستان را در تابستان و ميوه تابستان را در زمستان به مريدان خود مى‌داد، دست خود را به هوا مى‌برد و آن را پر از طلا برمى‌گردانيد. [1]

تكذيب مدعيان دروغين، رسوا نمودن آنان و اثبات نيابت خود و جلب اطمينان و اعتماد شيعيان از رسالت‌هاى مهم نايبان خاص بود. آنان در اين جبهه علاوه بر توقيعاتى‌

[1] ر.ک. البداِیة و النهاِیة، ج 11، ص 145.