آن حضرت از مكّه را ضرورى مى‌نمود. يكى پيگيرى مأموريت الهى خويش و تحقق امر به معروف و نهى از منكر كه در آن شرايط جز با رفتن به عراق و شهادت در سرزمين كربلا امكان‌پذير نبود. و ديگرى، خطر ترور امام عليه السلام در مكّه و شكسته شدن حرمت خانه خدا، چه آن كه امام متوجه شد يزيد، حاكم حجاز را همراه عده‌اى مسلح مأمور كرده كه تحت پوشش اعمال حج به مكه رود و فرزند پيامبر صلى الله عليه و آله را در حال احرام دستگير و يا ترور كند. [1] ابا عبداللّه عليه السلام با اشاره به اين توطئه دشمن در گفتگو با «ابوهرّه ازْدى» فرمود:

بنى اميّه دارايى مرا به غارت بردند صبر كردم، به آبرويم لطمه زدند، صبر كردم.

خواستند خونم را بريزند پس گريختم. [2]

3- امر به معروف و نهى از منكر

انحرافات سياسى، اعتقادى و فرهنگى پديد آمده در جامعه اسلامى بعد از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله كه منجر به روى كار آمدن حزب اموى و تبديل خلافت به سلطنت و بر كنارى و انزواى قرآن و سنّت نبوى از صحنه زندگى مردم بويژه حكومتمداران شده بود، از مهمترين و روشن‌ترين علل قيام امام حسين بشمار مى‌رود. حكومت يزيد مظهر اين همه انحراف و عامل تداوم آن در جامعه اسلامى بود. حكومتى كه زمامدار آن به جاى تعبد به احكام اسلامى و تقيد به اجراى قوانين و حدود شرعى و گسترش عدالت اجتماعى، آشكارا موضوع رسالت محمدى صلى الله عليه و آله و وحى الهى را انكار مى‌كرد، [3] و به پيروى از جدش ابوسفيان و پدرش معاويه، كمر همّت به ويران كردن بنياد اسلام و محو ياد و نام پيامبر صلى الله عليه و آله و خاندان او از خاطره‌ها بسته بود.

[1] اللهوف، ص 27 و اعِیان الشِیعه، ج 1، ص 593.

[2] اللهوف، ص 30.

[3] از ابن عقِیل نقل شده که از جمله شواهدِی که بر کفر ِیزِید دلالت مِی‌کند اشعار او است:

لَعِبَت هاشِمُ بِالمُلک فَلا خَبرٌ جاءَ وَ لا وَحِیٌ نَزَل

لَستُ مِن خِندِفَ اِن لَم اَنتَقِم مِن بَنِی اَحمَدَ ما کانَ فَعَلَ

«اعِیان الشِیعه، ج 1، ص 616»