مانده كه عبارتند از:

يك. زيديه؛ اين گروه، پيروان زيد شهيد (121 ه. ق) فرزند امام سجاد مى‌باشند. اين گروه در عين حال كه امامت را حق امام على (ع) مى‌دانند، خلافت ابوبكر و عمر را به عنوان امامت مفضول پذيرفته و پس از امام حسين (ع) و امام سجاد (ع) زيد بن على را به جاى امام باقر (ع) امام دانسته‌اند.

دو. اسماعيليه؛ اين فرقه به امامت حضرت على (ع) تا امام صادق (ع) معتقد هستند. اما پس از امام ششم، اسماعيل، پسر بزرگ امام صادق (ع) را امام هفتم و آخرين امام مى‌دانند.

اسماعيل در زمان حيات آن حضرت وفات كرد. اين فرقه پس از رحلت امام صادق در سال 148 هجرى از شيعه جدا شدند.

سه. اماميه اثنى عشريه؛ اصطلاح عام اماميه به تمام فرقه‌هايى گفته مى‌شود كه به امامت بلافصل على‌بن ابى‌طالب (ع) پس از رسول خدا (ص) معتقد هستند، اما اصطلاح خاص آن، تنها بر شيعه اثنى عشريه اطلاق مى‌شود كه به امامت امامان داوزده‌گانه كه نخستين ايشان حضرت على‌بن ابى‌طالب و فرجامين آنان حضرت مهدى (عج) است اعتقاد دارند. اين گروه اكثريت شيعيان جهان را تشكيل مى‌دهند و در واقع ديگر اقليت‌هاى شيعه از آن منشعب و جدا شده‌اند. [1]

3. اصول اعتقادى و سياسى شيعه‌

مذهب شيعه اثنى عشرى، همانند هر دين و مذهبى، اصول و مبانى عقيدتى و سياسى مشخصى دارد كه آن را از ديگر اديان و مذاهب متمايز مى‌كند. اصول و مبانى عقيدتى و سياسى مذهب شيعه دوازده امامى بر آيات قرآن و روايات پيامبر اسلام (ص) استوار و مستند مى‌باشد و اين مهم ثابت مى‌كند كه شيعه همان اسلام ناب است و اركانش بر آيات محكم الهى و روايات پيامبر اكرم استوار شده است. معتقداتش ريشه در قرآن و روايت دارد. ديگر آنكه ظهور اين مذهب از نظر اعتقادى به دوران بعثت و نبوت پيامبر اسلام (ص) بازمى‌گردد نه پس از رحلت آن حضرت، چنان‌كه برخى از مغرضين چنين گفته‌اند.

[1] . محمدجواد، مشكور، تاريخ شيعه و فرقه‌هاى اسلامى تا قرن چهارم، ص 59، 146 و 189؛ سيد محمد حسين، طباطبايى، شيعه در اسلام، ص 62-63 و 68؛ بغدادى ***، عبد القاهر بن طاهر، اصول الدين، ص 285؛ نوبختى، حسن بن موسى، فرق الشيعه، ص 70، 79 و 116