جنبشهاى مردمى در گذشته به رهبرى روحانيت تشيع، گرچه پايه‌هاى حكومتهاى طاغوت را لرزانده و در مقاطعى از تاريخ منجر به حكومتهاى شيعه گرديده بود، ولى با وجود زمينه‌هاى مساعد و فداكاريهاى بسيار، قدرت و حاكميت به معنى كامل آن در دست رهبرى دينى قرار نگرفت. هرگاه توده عظيم مردم آماده مى‌شد كه سرنوشت خويش را به دست بگيرد، عواملى از داخل و خارج جنبش را به شكست يا انحراف مى‌كشاندند و رهبران دينى را با شايعات و اتهامات منزوى مى‌كردند و قوانين هميشه سازگار و قابل اجراى الهى را كه اساس و مبناى مكتب تشيع بود، غير قابل اجرا اعلام مى‌كردند. از طرف ديگر، با تبليغات وسيع جاذبه‌هاى تمدن غرب را به رخ ملت مسلمان ايران مى‌كشيدند. ولى با همه كارشكنيها براى كنار زدن روحانيت و جدايى دين از سياست در سده‌هاى اخير و شكل نگرفتن حكومت آرمانى تشيع پس از غيبت كبرا، نهضت اسلامى ايران به رهبرى روحانيت و شخص امام خمينى (ره) در سال 1341 آغاز و با درس از عبرتهاى گذشته با تمام توطئه‌ها مقابله كرد و پس از پانزده سال تلاش و مجاهدت پيروز گرديد. با اين پيروزى بسيارى از موازين و معيارهاى جهانى به هم ريخت و عصر جديدى با خصوصيات تازه در مركز خاورميانه ايجاد كرد و با عنوان انقلاب اسلامى و اسلام ناب محمدى، ارزشهاى اسلامى و حكومت علوى را احيا نمود.

3. مشروعيت حكومت از ديدگاه شيعه‌

در فلسفه سياسى مكتب تشيع، حكومت از آن خدا است و به قبول و سعى مردم بستگى ندارد، گرچه تحقق اين حاكميت با پذيرش مردم است. بنابراين ولايت معنوى و مرجعيت دينى ائمه اطهار شيعه (ع) با نص الهى است و مشروعيت هر حكومتى در دوران غيبت كبرى تنها با تفويض از طرف امام زمان حضرت مهدى (عج) به عنوان نايب عام امكان‌پذير است.

اين ساختار كه در زمانهاى بعد و به ويژه امروز به عنوان رهبرى ولايت فقيه، شناخته شده، از كارآمدترين شيوه‌هاى رهبرى دينى به شمار مى‌رود و بر مسلمانان است كه با مراجعه به اين گونه رهبرى پاسخهاى پرسشهاى شرعى، اعتقادى و اجتماعى خود را دريافت نمايند تا آن‌گاه كه مسير تاريخ به پايان با شكوه خود نزديك گردد و آخرين امام و حجت خدا حكومت را به دست بگيرد.