فراتر نهاده حتى امامت كسى را كه از راه زور و استيلا به منصب خلافت و رهبرى دست يافته، مى‌پذيرند. [1]

2- 3. اصول سياسى شيعه‌

به اعتقاد تشيع، سياست از ديانت جدا نيست و نظام سياسى و حكومت از مبانى فكرى و عقيدتى نشأت مى‌گيرد، به طورى كه اجراى احكام دين، بدون وجود يك حاكميت سياسى مقتدر امكان نمى‌پذيرد. پيامبر اسلام (ص) و امام على (ع) آن‌گاه مبانى و اصول عقيدتى خود را به عمل درآوردند و خود الگو و اسوه براى اقتدا شدند كه حكومت و دولتى نبوى و علوى را بنيان نهادند.

بنابراين اصول سياسى تشيع مانند اصول اعتقادى آن ريشه در قرآن كريم، سنت نبوى و سيره علوى و ائمه اطهار دارد. براى تبيين اين موضوع به بررسى ويژگى‌هاى مهم اين انديشه مى‌پردازيم:

الف) شيعه و منشأ حاكميت؛

به اعتقاد شيعه، حكومت و زعامت مسلمانان از حياتى‌ترين مسائل جامعه است و نمى‌شود خداوند كه توسط پيامبرش (ص) درباره همه مسائل از واجب، حرام، مستحب، مكروه و مباح سخن گفته، پيرامون حاكميت پس از پيامبر (ص) سخن نگفته باشد. شيعه منشأ حاكميت را الهى مى‌داند و معتقد است خداوند آن را به افراد خاصى وامى‌گذارد كه از ويژگى عصمت و علم لدّنى برخوردار باشند. از آنجا كه پس از پيامبر اسلام (ص) اين دو ويژگى در انحصار اهل بيت پيامبر بود فقط آنان شايستگى حكومت بر مردم را داشتند.

بنابراين حكومت حق قانونى ائمه اطهار بود و اين مسئله به قبول و نفى مردم بستگى نداشت، گرچه شرط تحقق و فعليت آن، مقبوليت مردمى بود كه امروز از آن تعبير به مردم سالارى دينى مى‌شود.

مردم سالارى دينى كه مى‌توان آن را مكتب سياسى اصيل شيعه علوى دانست، داراى سه ركن اساسى است:

[1] . شرح مقاصد، ج 5، ص 233-236