كشاندند، ولى افرادى نيز از دوست‌داران اهل بيت دراين شهر مى‌زيستند و در سال 127 عبداللَّه بن معاوية بن عبداللَّه بن جعفر نيز مدت كوتاهى بر اين شهر حكومت كرد. [1] ولى تغيير اساسى مذهب مردم رى پس از پيروزى دعوت بنى‌عباس در قرن دوم هجرى و مهاجرت سادات به مركز ايران صورت گرفت. برخى از عوامل گرايش مردم رى به تشيّع چنين است:

الف. موقعيت جغرافياى رى؛ در مرحله نخست موقعيت جغرافيايى رى را بايد علت گرايش به تشيع مردم آنجا دانست كه از طرف شمال به طبرستان و از طرف جنوب به قم محدود مى‌شد و به سبب اينكه آن دو منطقه و به خصوص قم از مناطق شيعه‌نشين بوده‌اند، بر رى نيز تأثير گذاشته‌اند.

ب. حاكميت ابوالحسن احمد بن حسن مادرانى (رمادرايى) بر رى در سال 275 ق كه گرايش شيعى داشت، و حمايت وى از شيعيان، به گونه‌اى كه حتى برخى از علماى تسنن براى تقرب به وى كتابهايى درباره فضايل اهل بيت (ع) نوشتند.

ج. وجود وكيل يكى از نواب امام زمان (عج) در اين شهر؛ يكى ديگر از مهم‌ترين علل زياد شدن شيعيان در رى را مى‌توان وجود ابوالحسين محمد بن جعفر اسدى (م 312 ق) دانست كه از سوى يكى از نواب اربعه مسئوليت وكالت داشت.

د. حضور چشمگير شخصيتهاى علمى و سياسى سادات و بزرگان شيعه در اين شهر؛ از اواسط قرن سوم تا قرن ششم و هفتم هجرى شخصيتهاى فراوانى به اين شهر هجرت كردند كه تأثير زيادى بر اوضاع سياسى، مذهبى اين منطقه گذاشته‌اند. از چهره‌هاى برجسته اين سادات، مى‌توان عبدالعظيم حسنى (ع) و حسن بن زيد، معروف به داعى كبير، از بنيانگذاران دولت علويان طبرستان را نام برد كه در قرن سوم هجرى در اين شهر مى‌زيسته‌اند. [2]

عبدالعظيم حسنى از اصحاب بزرگوار امام هشتم تا دهم بود و به روايتى از طبرستان به رى آمد. وى در دهه پنجم قرن سوم، يعنى زمانى كه علويان در آن حدود قدرتى نداشتند و عمال طاهرى بر مردم ستم مى‌كردند به رى آمد و از ترس سلطان، در زير زمين خانه يكى از شيعيان رى در محله «سكة الموالى» سكونت گزيد. وى در آنجا به عبادت پرداخت، روزها

[1] . همان، ص 248

[2] . تاريخ تشيع در ايران...، ج 1، ص 251-202؛ تاريخ تشيع، ج 2، ص 270-272