2. حضور علويان در رى‌

رى و طبرستان دو مركز مهم استقرار علويان در ايران است. پس از ولايت‌عهدى امام رضا (ع) در زمان مأمون، سادات روى به ايران نهادند. سادات حسنى و حسينى به ولايت رى و عراق [عجم‌] آمدند و پس از شنيدن خبر شهادت امام هشتم (ع) در كوهستانهاى ديلمستان و طبرستان پراكنده شدند.

يكى از برادران امام هشتم، به نام حمزة بن موسى بن جعفر (ع) به رى آمده و در آنجا از دنيا رفته است. زمانى هم كه حضرت عبدالعظيم به رى آمد، به زيارت قبر او مى‌رفت و زمانهاى بعد شيعه و سنى به زيارت قبر او مى‌رفتند.

سادات ساكن رى اعم از امامى و زيدى بودند و در حالى كه گاهى تقيه مى‌نمودند، از مدافعان اهل بيت (ع) بودند.

سيد فخرالدين علوى (ق 6) يكى از سادات است كه رياست شيعه را در رى برعهده داشته است.

زمانى كه كارگزارِ سليمان بن عبدالله بن طاهر، به نام محمد بن اوس بلخى در حق مردم طبرستان ستم مى‌كرد، بزرگان آن ناحيه نزد محمد بن ابراهيم كه به زهد، تقوا و دانش مشهور بود، رفتند [1] و گفتندكه: «ما از ظلم جماعت محمد بن اوس به جان آمديم و شما و آبا و اجدادتان، همواره مقتداى اهل اسلام بوده‌ايد. ما مى‌خواهيم كه سيد والايى از آل محمّد را بر خود حاكم گردانيم تا در بين ما به عدالت، سلوك نمايد؛ چه، باشد كه بر تو بيعت كنيم تا با حركت تو ظلم او دفع گردد؟

محمد بن ابراهيم، در پاسخ آنان گفت: من اهليّت اين كار را ندارم؛ ولى دامادى دارم كه شجاع و در امور جنگى، مجرّب است و بسيارى از حوادث را پشت سر گذاشته است. او اكنون در رى ساكن است. اگر نامه مرا نزد او ببريد، به كمك و نيروى او مقصود شما برآورده مى‌شود.

وقتى نامه محمد بن ابراهيم به حسن بن زيد رسيد كه بعد به داعى كبير مشهور شد، از دعوت مردم استقبال كرد و از رى به طبرستان رفت و سلسله علويان طبرستان را پايه گذاشت. [2] وى‌

[1] . تاريخ تشيع در ايران، ج 1، ص 395-396

[2] . تاريخ تشيع، ج 2، ص 9-10