احوال نزديك به 450 تن از مشاهير رجال اين شهر را آورده است كه دلالت بر عمق تشيع در اين شهر بعد از قم دارد. [1]

از قرن دوم تا قرن چهارم، دستِ كم 88 تن از محدّثان و علماى امامى به نام «رازى» شناخته شده‌اند. در ميان صحابيان امامان، علمايى از شهر رى به شرح زير به چشم مى‌خورند:

از صحابيان امام باقر (ع)، يك نفر.

از صحابيان امام صادق (ع)، ده نفر.

از صحابيان امام كاظم (ع)، پنج نفر.

از صحابيان امام رضا (ع)، يازده نفر.

از صحابيان امام جواد (ع)، نُه نفر.

از صحابيان امام هادى (ع)، ده نفر.

از صحابيان امام عسكرى، شش نفر.

در مجموع، شهر رى با حدود پنجاه صحابى، بعد از شهر قم- كه حدود 140 صحابى داشته- بالاترين ارتباط و پيوند را با ائمه (ع) در سرزمين شرقى خلافت، دارا بوده است. عبدالجليل رازى، تعداد پانزده مدرسه شيعى را در رى نام مى‌برد كه نشان از فعاليت آموزشى علماى شيعى در قرن ششم در رى دارد. [2]

در حوزه رى، برخلاف قم كه يكدست شيعى امامى بود، مذاهب زيدى، اسماعيلى و اهل سنت نيز وجود داشته است. زيديان و اسماعيليان بيشتر فعاليتهاى انقلابى داشته‌اند، ولى مشى عالمان و فقيهان شيعه بر اين پايه استوار نبوده و قيام خاصى از اماميه مشاهده نشده است.

پرسش‌

1. چرا اهالى رى در آغاز گرايشات غير شيعى داشتند؟

2. تغيير اساسى مذهب مردم رى از چه زمانى و به دست چه كسانى رخ داد؟

3. درباره عوامل گرايش مردم رى به تشيع توضيح دهيد.

4. علويان از چه زمانى در رى و طبرستان مستقر شدند؟

5. صحابيان كدام‌يك از ائمه اطهار در رى مى‌زيسته‌اند و تعداد آنها چند نفر بود؟

[1] . دائرة‌المعارف تشيع، ذيل عنوان «رى»

[2] . تاريخ تشيع، ج 2، ص 325-326