گويا پس از اين واقعه بود كه مأمون متوجه شد كه نقشه‌هايش نه تنها به سودش تمام نشده، بلكه موجب افزونى مقام والاى امام رضا (ع) در ميان مردم و گسترش پايگاه شيعيان گرديده است. مأمون براى خروج از تنگناى دشوارى كه خويشتن را در آن افكنده بود، سختگيرى‌هايش نسبت به امام شروع شد و كوشيد تا ارتباط امام با شيعيان را قطع و به طرق مختلف كنترل كند و در نهايت براى حفظ حكومت خويش و حذف محور شيعيان، به همان شيوه‌اى متوسل شد كه زمامداران ستمگر گذشته به كار گرفته بودند، يعنى به شهادت رساندن امام آن هم به شيوه مرموز مسموم كردن آن حضرت. [1]

امام هشتم، آخر ماه صفر سال 203 هجرى، [2] يك سال و اندى پس از صدور فرمان ولايت‌عهدى به نام آن حضرت به شهادت رسيد.

حضور نزديك به دو سالِ امام رضا (ع) در خراسان و بعدها مقبره آن حضرت در ايران موجب استحكام و گسترش تشيّع در ايران گرديد.

پرسش‌

1. مدت امامت و حاكمان عصر امام رضا را بيان كنيد.

2. چرا امام رضا (ع) در عصر هارون بى‌پرده سخن مى‌گفت؟

3. گروههاى عمده عصر مأمون چه كسانى بودند؟

4. به چه علت مأمون امام رضا (ع) را به مرو دعوت كرد؟

5. حديث سلسلة الذهب چه مطلبى را بيان مى‌كند؟

6. اقدامات امام رضا در گسترش تشيع را بيان كنيد.

[1] . تاريخ تشيع در ايران، ج 1، ص 223؛ تاريخ اسلام در عصر امامت امام رضا و امام جواد، ص 102-103

[2] . اعلام الورى، ص 303. دربارۀ شهادت امام رضا (ع) تاريخهاى ديگرى هم ذكر شده است. (عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 248)